Mikra Kodesz

Mikra Kodesz

(hebr., Uroczyste ogłoszenie święta, Uroczyste [religijne] zgromadzenie) – lwowskie stowarzyszenie protosyjonistyczne, integrujące na poczatku lat 80. XIX wieku żydowską młodzież akademicką.  Nawiązywało ono do programu wiedeńskiego stowarzyszenia studenckiego Kadima, głoszącego potrzebę odrodzenia starożytnych tradycji „hebrajskich”. Obydwa stowarzyszenia podejmowały wspólne inicjatywy; miedzy innymi organizowały tzw. wieczorki machabeuszowskie we Lwowie, a potem także w innych miastach Galicji, propagujące idee powrotu do tradycji dawnych Izraelitów (por. Machabeusze). M.K. prowadziło też regularne kursy dla młodzieży ortodoksyjnej, które miały jej pomóc w zdobywaniu wiedzy „europejskiej” i „porządkowaniu” wiedzy religijnej. W siedzibie stowarzyszenia, we Lwowie przy ul. Rzeźnickiej, przewodniczący tej organizacji, dr J.I. Kobak, wykładał historię Żydów i nauki religijne, Ojzer Rohatyner – gramatykę hebrajską i literaturę, a studenci lwowskiego uniwersytetu – H. Diamand i A. Nossig – przedmioty świeckie. W kursach tych uczestniczyło liczne grono młodzieży (miedzy innymi M. Ehrenpreis, O. Thon, Z. Sens-Taubes, S.W. Gutman, O. Wasser). Ta nowa propozycja porzucenia kulturowego getta żydowskiego, nie po to, by ulec procesowi asymilacji, lecz aby stworzyć własną siedzibę narodową w Palestynie, wkrótce znalazła wielu entuzjastycznych zwolenników. Hasła propagowane przez M.K. zostały sprecyzowane i ogłoszone przez Nossiga (do niedawna ideologa obozu asymilatorskiego; asymilatorzy) w 1886 w lwowskim „Przeglądzie Społecznym” (t. 2, z. 7-12). W następnym roku z M.K., dzięki inicjatywie H. Diamanda, wyłoniło się Stowarzyszenie „Syjon” (Syon, Zion), które miało swą siedzibę we Lwowie przy ul. Rynek 12; wkrótce dysponowało ono własnym pismem, „Przyszłość” (jego pojawienie zbiegło się w czasie z upadkiem asymilatorskiej „Ojczyzny”). Zamknięciem pierwszego, protosyjonistycznego okresu rozwoju idei syjonistycznej w Galicji było opublikowanie otwartej deklaracji syjonistycznej, jaką był Program młodzieży żydowskiej (1892). Odtąd galicyjski ruch syjonistyczny miał charakter zdecydowanie polityczny, a wystąpienie T. Herzla w 1895 było dla tego ruchu punktem zwrotnym. (Zob. też: antysyjonizm; Chibat Syjon; Chowewej Syjon; Korkis Abraham; Malz Dawid; Neumark Dawid; Stand Adolf; syjonizm na ziemiach polskich; Zipper Gerszon)