Beniamin

Beniamin

(hebr. Binjamin = syn prawej ręki, syn szczęścia; jid. Binjomen) – 1. według tradycji biblijnej, imię kilku postaci; najważniejszą wśród nich jest najmłodszy syn Jakuba i Racheli, brat Józefa, uważany za praojca pokolenia B., jednego z Dwunastu Plemion Izraelskich (por. 2.); wspominany po raz pierwszy w Biblii w Księdze Rodzaju (35,18). Matka umierając tuż po jego urodzeniu, nadała mu imię Ben-oni (hebr., Syn boleści), które później zostało zmienione na Beniamin. B. jest jedną z centralnych postaci opowieści o wyprawie braci Józefa do Egiptu. W tradycji żydowskiej odgrywa szczególną rolę, jako jedyny spośród braci, który nie uczestniczył w sprzedaży Józefa w niewolę. Toteż według midraszy, B. jest jedynym wśród protoplastów Dwunastu Plemion Izraelskich, któremu dane było urodzić się w Erec Israel. Należy do grona siedmiu ludzi, których ciała nie ulegną po śmierci rozkładowi; oraz dziewięciu osób, które za życia dostały się do raju. Na ziemi, która przypadła w udziale wywodzącemu się odeń plemieniu, została umieszczona Świątynia Jerozolimska, a według innej wersji – ołtarz i Arka Przymierza, a więc jest ona także miejscem Szechiny. Według księgi Zohar, po sprzedaniu Józefa do Egiptu, to właśnie B. zajął jego duchowe miejsce. (Por. też Efraim). 2. nazwa jednego z Dwunastu Plemion Izraelskich, wywodzącego się – zgodnie z tradycją – od Beniamina (por. 1.). Terytorialnie plemię B. graniczyło od północy z plemionami Efraima i Manassesa, od zachodu Dana, od południa Judy, a na wschodzie sięgało Jordanu. Na jego ziemiach leżała Jerozolima, a także Betel, Gibea, Rama, Jerycho. Pomimo, iż terytorium Beniaminitów pod względem obszaru było najmniejsze, odegrali oni bardzo istotną rolę historyczna w okresie jednoczenia plemion w epoce Sędziów i w początkach monarchii izraelskiej. Spośród nich pochodził Ehud syn Gery, jeden z sześciu tzw. Sędziów Większych oraz pierwszy król Izraela Saul. Duże znaczenie plemienia B. wynikało również ze strategicznie ważnego położenia jego ziem, przez które przebiegał jeden z najczęściej uczęszczanych szlaków komunikacyjnych, łączących Palestynę z Transjordanią.