Ha-Sziloach

„Ha-Sziloach”

(hebr., Wysłannik, Posłaniec, Goniec, od siloam = posyłający wodę akweduktem; biblijna nazwa źródła, znajdującego się poza murami Starego Miasta w Jerozolimie) – miesięcznik literacko-naukowy, wyrażający idee duchowego syjonizmu, wydawany w języku hebrajskim, początkowo – od października 1896 (z roczną przerwą) – w Berlinie, pod redakcją Achad Ha-Ama (do 1903). Jego oficjalnym wydawcą był pochodzący z Litwy, bardzo bogaty kupiec (m.in. handlujący herbatą) Kolonimos-Zew (Wolf) Wysocki (1824-1904), który finansował pismo. Później – od 1903 do poł. 1905 – było ono wydawane w Krakowie i krótko w Warszawie, przez firmę Achi'asef, pod redakcją J.G. Klausnera. Po półtorarocznej przerwie, od stycznia 1907, „Ha-Sz.” zaczął się ukazywać pod tą samą redakcją w Odessie. Redaktorem działu lit. był Ch. N. Bialik, który także był współredaktorem tomów 13-21. Achad Ha-Am, koncentrując się na podstawowych sprawach społecznych i religijnych, jakie nurtowały społeczność żydowską na przełomie wieków, wciągnął do współpracy najwybitniejszych przedstawicieli literatury i nauki żydowskiej tamtego okresu. „ Ha-Sz.” stał się więc wkrótce pismem reprezentującym bardzo wysoki poziom literacki i naukowy, dzięki współpracy – oprócz wymienionych tu redaktorów – największych pisarzy (m.in.: S. Czernihowski, Z. Szneur, Mendele Mojcher Sforim, I.L. Perec); oraz uczonych, publicystów i krytyków (m.in.: N. Birnbaum, D. Neumark, H. Zeitlin). Początkowo Achad Ha-Am uczynił zeń ważną trybunę polemiki z politycznym syjonizmem T. Herzla. Klausner postanowił rozszerzyć poruszaną w nim tematykę, poprzez sięganie do spraw ogólnokulturowych i ogólnospołecznych. Pismo osiągnęło nakład przeszło 2 tys. egzemplarzy, stając się przed I wojną światową czołowym pismem inteligencji żydowskiej, czytającej po hebrajsku, a zwłaszcza trybuną literacką, miejscem ważnych dyskusji i ścierania się różnych poglądów w kwestiach narodowych. Przez długie lata redaktorzy dbali o dochowanie wierności duchowi, nadanemu czasopismu przez Achad Ha-Ama, poświęcając wiele uwagi i miejsca jego myśli. W Odessie „ Ha-Sz.” był wydawany do 1920. Kiedy Klausner przeniósł się do Palestyny, podjął jego wydawanie w Jerozolimie (1921-1926), współredagując tomy 45-46 razem z J. Fichmanem.