Szneursonów rodzina
Szneursonów rodzina
Szneursonowie (Schneersohnowie; Sznejersonowie; Schneursohnowie)
– ród potomków cadyka
Zalmana ben Barucha
Szneura z Ladów i przywódców ruchu
CHABAD. Po śmierci Szneura jego stronnicy skupili się wokół synów cadyka, co dało początek trwającemu ok. 100 lat rozbiciu CHABAD-u. Najstarszy syn Szneura,
Dow Ber [Szneurson] z Lubawicz, zw.
Berem Lubawiczerem,
Berem z Lubawicz albo
Średnim Rabim (jid.
Mitteler
Rebe) (1773-1827), po śmierci ojca skupił wokół siebie większość jego stronników. Osiadł w miasteczku Lubawicze, które stało się głównym centrum ruchu CHABAD. Nadał doktrynie jeszcze bardziej intelektualną postać; napisał wiele dzieł, pośród których najbardziej znanym jest
Kuntres ha-hitpaalut (hebr., Traktat o ekstazie, 1876). Dow Ber przekonał swoich stronników z
Erec Israel do skupienia się w Hebronie, który odtąd stał się głównym ośrodkiem szkoły CHABAD w Palestynie. Podobnie jak ojciec, na skutek donosu, został uwięziony przez władze rosyjskie. Dzień jego uwolnienia, tj. dziesiątego
kislew, obchodzony jest przez chabadzkich chasydów jako święto uwolnienia, podobnie jak dzień uwolnienia jego ojca (dziewiętnastego
kislew). Po Dow Berze przywództwo wśród chasydów chabadzkich objął jego zięć,
Menachem Mendel z Lubawicz, zwany – od tytułu swego dzieła –
Cemachem Cedekiem (1789-1866), poprzez matkę skoligacony z
Aaronem ben Jaakowem z Karlina, uczeń Zalmana Szneura. Powszechnie uważano go za jednego z największych uczonych w
Piśmie swoich czasów. Jego
responsy, zebrane w księdze
Cemach Cedek (1870-1874), do dziś cieszą się poważaniem jako wykładnia
halachy. Jeszcze przed śmiercią Menachem Mendel przekazał przywództwo swoim synom. Jeden z nich,
Juda Lejb, przewodził chasydom ojca w Kopysiu, drugi –
Chaim Szneur Zalman (1814-1880) – w Ladach, trzeci –
Izrael Noe (1816-1883) – w Niżynie, zaś najmłodszy –
Szmuel (1834-1882) – przejął ojcowskich chasydów w Lubawiczach. Od nazwy tej właśnie miejscowości pochodzi określenie jednej z największych dzisiaj szkół chas. w Stanach Zjedn., tzw. szkoły lubawickiej (Lubawiczer [Lubavicher]). Następcą Szmuela w odłamie lubawickim był jego syn,
Szalom Dow Ber ([1860?] 1866-1920), a później wnuk –
Josef Icchak (1880-1950). Ten ostatni stanął na czele głównego nurtu CHABAD-u po rewolucji październikowej. Starał się kontynuować życie rel. pod władzą komunistów. Aresztowany w 1927, na skutek interwencji amerykańskiej został uwolniony dziesiątego dnia
tam(m)uz. Odtąd chabadzcy chasydzi celebrują ten dzień jako trzecie święto uwolnienia. Josef Icchak opuścił Związek Radziecki i osiedlił się początkowo w Rydze, a następnie w Polsce, gdzie utworzył sieć jesziw swojej szkoły. Po wybuchu II wojny światowej udało mu się wyjechać z Polski. Swoją kwaterę urządził na nowojorskim Brooklynie, gdzie do dziś znajduje się główne centrum CHABAD-u. Cadyk ten zreformował i unowocześnił organizację społ. chasydów, którzy posiadają własne przedszkola, szkoły, czasopisma, wydawnictwa i instytucje dobroczynne. Aż do 1926 istniało też w Rosji, a później w Związku Radzieckim, odgałęzienie CHABAD-u, kierowane przez potomków Judy Lejba. Ostatni jego przywódca,
Szemaria Noach z Bobrujska (1845-1926), założył w 1901 w Bobrujsku jedną z pierwszych jesziw CHABAD-u. Po śmierci Szemarii jego stronnicy przyłączyli się do głównego nurtu CHABAD-u z Lubawicz. Następcą Josefa Icchaka został jego zięć,
Menachem Mendel Schneersohn (1902-1994). Studiował on na Sorbonie matematykę i nauki przyrodnicze, a po śmierci teścia został szóstym cadykiem CHABAD-u. Dzięki zainicjowanej przez niego akcji misyjnej wśród asymilującego się żydostwa (
asymilacja), liczba chasydów lubawickich bardzo wzrosła, przekraczając 30 tysięcy.
