CHABAD

CHABAD

kierunek w ruchu chasydzkim, którego twórcą był Szneur Zalman ben Baruch z Ladów, który swoją doktrynę w systematyczny sposób wyłożył w księdze Lik(k)ute(j) amarim (hebr., Zbiór powiedzeń, Szkłów 1796). Choć następcy Szneura wydali wiele pism, do dzisiaj za jedyny autorytatywny wykład doktryny CH. uważa się właśnie tę księgę. Doktryna ta opiera się na systemie I. Lurii i Dow Bera z Międzyrzecza. Jej nazwa jest akronimem, utworzonym z pierwszych liter trzech słów (będących zarazem nazwami trzech sefir), oznaczających różne rodzaje poznania i wiedzy: Chochma, Bina i Daat, co podkreśla rolę intelektualnego poznania w zbliżaniu się do Boga. Do I wojny świat. działalność CH. koncentrowała się na terenach dzisiejszej Białorusi, później powstały jego ośrodki w Palestynie, a przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, dokąd po wybuchu II wojny światowej przenieśli się przywódcy ruchu z rodziny Szneursonów. Załman przekształcił doktrynę chasydzką w jednolity system, który można było metodycznie zgłębiać. Przyznawał, że naukę chasydzką (zw. chasidut) można poznawać różnymi metodami, ale ostrzegał przed czyhającymi niebezpieczeństwami. Według niego, najpewniejszym sposobem były systematyczne studia, prowadzone pod nadzorem cadyka, który – jak podkreślał – jest osobą wyjątkową, wybraną przez Boga już w chwili urodzenia i mającą bezpośredni z Nim kontakt. Głównym zadaniem cadyka jest uświęcanie grzechu, co jednak dokonuje się w sferze niedostępnej dla zwykłego człowieka. Cadyk nie może więc być wzorem do naśladowania dla zwykłych chasydów, którzy potrzebują innego, dostosowanego do ich możliwości, ideału. Taki ideał pobożności dostępnej dla wszystkich starali się propagować w swoich pismach przywódcy CH. Według ich nauk, zwykły człowiek musi dążyć do Boga drogą wytrwałych studiów, medytacji i moralnego życia. W CH. cadyk nie jest pośrednikiem w kontaktach wiernych z Bogiem, a jego rola sprowadza się do duchowego kierowania wspólnotą. Jego spotkania z chasydami poświęcone są głównie studiowaniu Tory i omawianiu problemów wspólnoty. Przywódcy CH., jako pierwsi w chasydyzmie, zaczęli zakładać własne szkoły, chedery i jesziwy. (Zob. też Horowic Aaron ben Mosze ha-Lewi ze Starego Sioła)