Izmael

Izmael

Ismail (hebr. Iszmael = niech Bóg usłyszy; jid. Jiszmoel) – według tradycji biblijnej: 1. pierworodny syn Abrahama i jego egipscy nałożnicy Hagar, którego historia została opowiedziana w Księdze Rodzaju (16; 21,9–21); kiedy Sara, żona Abrahama, urodziła Izaaka, Hagar wraz z I. wygnano na pustynię. Tam anioł zapowiedział jej, że syn będzie człowiekiem dzikim, obdarzonym licznym potomstwem. Osiągnąwszy dorosłość, I. ożenił się z Egipcjanką. Powrócił z wygnania już po śmierci Abrahama, by go pochować w Grocie Ojców w Hebronie. Zgodnie z tradycją islamu, dwunastu synów I. stało się protoplastami dwunastu pokoleń Izmaelitów, będących przodkami Arabów (w islamie I. uznawany jest za proroka); I. pochowany został razem z matką w świątyni Kaaba w Mekce, którą miał wznieść wraz z Abrahamem (arab. Ibrahim). Postać I. pojawia się w wielu żydowskich midraszach. Według nich, Abraham – bez powodzenia – próbował sprowadzić ukochanego pierworodnego syna na drogę sprawiedliwości. Nie dostrzegał też jego złych skłonności, w przeciwieństwie do Sary, która była przekonana, że będzie źle odnosił się do kobiet, czcił idole i próbował zabić Izaaka. I. miał też towarzyszyć ojcu, wraz z bratem i Eliezerem, w drodze na miejsce ofiarowania Izaaka, jednak nie został dopuszczony do ujrzenia boskiego objawienia. Opowieść o oddaleniu pierwszej żony I., Moabitki Aj(e)szy, która była niegościnna dla Abrahama, oraz o poślubieniu Kananejki Fatimy, a następnie zamieszkaniu w pobliżu rodziny, w kraju Filistynów, oraz o pokucie I. i dobrych stosunkach familijnych w późniejszym okresie jego życia, powstała zapewne stosunkowo późno. Jak się przypuszcza, nie bez przyczyny pojawiają się w niej imiona żony i córki Mahometa. (Zob. też Agrat bat Machalat) 2. syn Netoniasza, zabójca Gedaliasza, zarządcy babiloński w Judzie, który był przyjacielem proroka Jeremiasza. 3. Izmael; Izmaelici (hebr. Bne(j) Iszmael) – potomkowie Izmaela (por. 1.); przodkowie Arabów; nomadzi zamieszkujący pustynne tereny północno-zachodniej Arabii („od Chawila, aż do Szur”; Rdz 25,18). W czasach biblijnych trudnili się hodowlą bydła, handlem i rozbojem.