Joas (Joasz)

Joas (Joasz)

(hebr. Jehoasz) – 1. król Judy z rodu Dawidowego(Dawid), panujący w Państwie Południowym przez ok. 40 lat (836–798 p.n.e.); syn Jorama. Jego przyrodnia siostra (lub ciotka), Joseba, żona arcykapłana Jojady, ukryła go jeszcze jako niemowlę przed fenicką królową-matką Atalią, która po śmierci swego syna Ochozjasza zgładziła wszystkich pozostałych przy życiu członków rodziny królewskiej, mogących pretendować do tronu, i sama objęła w Judzie władzę. Przez 6 lat J. wychowywał się w ukryciu, pod opieką Jojady. Kiedy miał 7 lat został obwołany królem Judy, a królowa Atalia – zgładzona (prawdopodobnie funkcję regenta pełnił przez pewien czas Jojada). Za panowania J. w Judzie dokonało się umocnienie wiary mojżeszowej, jednak obce, pogańskie kulty nadal pozostawały żywe. J. odrestaurował ogołoconą przez matkę Świątynię Jerozolimską, zarządzając składanie przez lud ofiar na ten cel. Oddaniem skarbów ze Świątyni i z pałacu królewskiego monarcha okupił odstąpienie od Jerozolimy wojsk króla Damaszku. Po śmierci Jojady, według tradycji biblijnej, wiara króla J. w jedynego Boga osłabła i zaczął się on skłaniać ku synkretyzmowi. Zginął z rąk zamachowców, a władzę po nim objął jego syn, Amazjasz. O panowaniu J. opowiadają: 2 Księga Królewska (12,1–22) i 2 Księga Kronik (24). 2. król Izraela; syn i następca Joachaza; wnuk Jehu; według tradycji biblijnej, panował w Państwie Północnym przez 16 lat (800–784 p.n.e.). Wykorzystując chwilową słabość Aramejczyków po najazdach Asyrii, J. wystąpił przeciw nim i – trzykrotnie odnosząc zwycięstwo – odebrał utracone dawniej miasta (2 Krl13,25). Wzrost potęgi Izraela jednak zaniepokoił Judę, której król Amazjasz wystąpił zbrojnie przeciwko J. i przegrał bitwę pod Be(j)t Szemesz, dostając się do niewoli. J zdobył Jerozolimę, niszcząc wiele budowli; Świątynię i pałac królewski złupił, a część ludności – jako zakładników – wziął do niewoli. Zwycięzca pozostawił Amazjasza na tronie Dawidowym. Po śmierci J., władzę w Królestwie Północnym objął jego syn, Jeroboam II. O panowaniu J. opowiada 2 Księga Królewska (13,10–25; 14,8–16).