Loewenstein Bernard

Loewenstein Bernard

(1821 Międzyrzec Podlaski – 1889 Lwów) – rabin i kaznodzieja we Lwowie; ojciec Natana L.; teść A. Sochaczewskiego i B. Goldmana. Pochodził z rodziny chasydzkiego kupca z Międzyrzeca Podlaskiego. W wieku kilkunastu lat wyjechał wraz z rodziną do Amsterdamu. Studia religijne odbywał w Hanowerze, gdzie związał się z ruchem haskali. Świeckie studia podjął na uniwersytecie w Pradze i w Berlinie. Od 1844 był kaznodzieją i dyrektorem prywatnej szkoły w słowackim miasteczku Liptowski Mikułasz, a od 1856 – w Buczowicach na Morawach. L. zabiegał o przeniesienie na ziemie polskie; od stycznia 1863 został kaznodzieją w lwowskim Deutsch Israelitisches Bethaus oraz nauczycielem religii mojżeszowej w wyższych klasach gimnazjalnych i urzędnikiem stanu cywilnego dla ludności żydowskiej. Interesował się filozofią religii ( Skizze des Vortrags über die Elemente einer Universalreligion im Judentum, 1888); był czynny w stowarzyszeniu Szomer Israel; od 1867 wchodził w skład Rady Miejskiej miasta Lwowa; kandydował także w wyborach do Sejmu Krajowego. Solidaryzował się z liberalnym kierunkiem centralistów austriackich; głosił potrzebę zrównania praw społecznych i religijnych wszystkich mieszkańców kraju. W 1883 wstąpił do stowarzyszenia Agudat Achim, zachowując wciąż poprawne stosunki z ortodoksami żydowskimi. Za jego czasów, lwowska Synagoga Postępowa rozkwitła. L. rozwijał działalność charytatywną. W 1877 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Koroną, a w 1885 – Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa. Oprócz działalności religijnej i pedagogicznej, L. zajmował się także twórczością poetycką; wydał zbiór wierszy Jüdische Klänge (Brünn 1862), zaś pośmiertnie w Wiedniu ukazał się zbiór jego tłumaczeń pt. Abu Hassans Lieder nach Jehuda Halevi (1894). Po śmierci L. ustanowiono stypendium jego imienia dla kandydatów na rabinów, doskonale władających językiem polskim ( L. sam nie nauczył się do końca życia dobrze mówić po polsku); wmurowano też tablice ku jego pamięci w synagogach Lwowa i Marienbadu.