Rokeach (Rokach) Joszua

Rokeach (Rokach) Joszua

zw. Joszuą z Bełza (1825 Bełz – 1894 tamże ?) – rabin, cadyk; najmłodszy z synów i następca Szaloma R. z Bełza; współzałożyciel – w 1879 – wraz z rabinem krakowskim, Sz. Schreiberem – politycznego ugrupowania ortodoksyjnego Machzike(j) ha-Dat i jego ideologicznego organu prasowego „Kol Machzike(j) ha-Dat” (hebr., Głos Umacniających Wiarę). Inspirowany przez niego zjazd ortodoksyjnych rabinów we Lwowie w 1882, na którym został opracowany projekt tzw. wzorcowego statutu dla gmin żydowskich w Galicji, przewidujący niezmiernie duże uprawnienia rabinów, nie przyniósł spodziewanych rezultatów. W życiu codziennym, R. wymagał od swoich zwolenników pełnego poddania się jego naukom, i rezygnacji ze wszelkich zdobyczy nowoczesnej cywilizacji. Jak sam się wyraził: „Mamy sześćset trzynaście przykazań. Każde z nich jest święte i nam drogie. Nie możemy zapomnieć o żadnym z nich” (por. Sześćset trzynaście nakazów i zakazów). Do współpracy w dziele obrony tradycyjnego judaizmu zdołał pozyskać wielu wpływowych rabinów z terenu Galicji. To właśnie za jego czasów, bełscy chasydzi stali się najliczniejszą grupą wśród Żydów ortodok. w tym regionie. Był pierwszym cadykiem, który uznał znaczenie prowadzenia działalności politycznej. Interesował się też sytuacją współwyznawców w innych prowincjach Austro-Węgier, wspierając swym autorytetem ortodoksów na Węgrzech i Słowacji w sporach z postępowcami (por. haskala). Prowadził korespondencję z wielu współczesnymi mu rabinami (m.in. z J.M. Ornsteinem) na tematy halach., a jego responsy niejednokrotnie były cytowane w literaturze talmudycznej. Kontynuował też rozbudowę be(j)t ha-midraszu, założonego przez swego ojca. Zmarł w czasie drogi powrotnej do Bełza, po wizycie w Wiedniu. Po jego zgonie opublikowano poświęcony mu panegiryk Palge(j) majim (hebr., Strumień wody, Lwów 1894). Nauki R. zostały zawarte w Ohel Jehoszua (hebr., Namiot Joszuy), opublikowanym wraz z dziełem jego ojca – Dower szalom.