Rosmarin (Rozmaryn) Henryk

Rosmarin (Rozmaryn) Henryk

(1882 Peratyn, lubelskie – 1955 Tel Awiw) – adwokat, działacz syjonistyczny, redaktor naczelny „Chwili”, poseł do Sejmu RP. Uczył się w Gimnazjum Bernardynów we Lwowie. Studia prawnicze ukończył w 1906 na UJK (stopień doktora); już jako akademik publikował, a później redagował tygodnik „Wschód”; był prezesem Stowarzyszenia Rygoryzantów we Lwowie. Od młodych lat działał w ruchu syjonistycznym. Z ramienia Lwowskiej Gminy Żydowskiej uczestniczył w akcji polskiej lewicowej młodzieży akademickiej na rzecz utworzenia uniwersytetu ukraińskiego we Lwowie. W czasie I wojny światowej, jako oficer armii austro-węgierskiej, pełnił służbę na froncie. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Lwowa. Z polecenia gen. Władysława Sikorskiego i Tadeusza Rozwadowskiego, został powołany do kierowania ważniejszymi instytucjami żydowskimi. W 1919 – wraz z G. Zipperem – założył we Lwowie żydowski dziennik „Chwila” i został jego redaktorem naczelnym. Publikował również artykuły w żydowskiej prasie warszawskiej, m.in. w dziennikach „Nasz Przegląd”, „Hajnt”, „Der Moment” oraz w tygodniku „Opinia”. Od 1907 wchodził w skład Egzekutywy Światowego Kongresu Syjonistycznego; od 1936 był jednym z jego wiceprezesów. Był czynny w wielu organizacjach żydowskich, m.in. w Et Liwnot; współpracował z Jointem; był prez. Centrali Kas Bezprocentowych Gemilut chesed; należał do Stowarzyszenia Humanitarnego „Leopolis” B'nei B'rith we Lwowie. W 1922 został posłem na Sejm RP z ramienia Komitetu Zjednoczenia Stronnictw Narodowych Żydowskich i z listy państwowej (w Sejmie był jednym z wiceprez. Koła Żydowskiego). W 1928 został ponownie wybrany do Sejmu RP (i raz jeszcze w 1930; pozostawał w nim do 1935; był przew. Koła Żydowskiego); działał bardzo aktywnie w dziedzinie prac nad budżetem. W latach międzywojennych prowadził kancelarię adwokacką we Lwowie, a od 1932 – w Warszawie. W 1937 stał na czele Rady Naczelnej Makabi oraz KC tej organizacji (przez cały okr. międzywojenny współpracował z Państwowym Urzędem Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego i ze Związkiem Polskich Związków Sportowych). We wrześniu 1939 brał udział w akcjach społecznych związanych z obroną stolicy; ewakuował się do Rumunii, skąd w 1940, wyjechał do Palestyny. Tam rząd polski powierzył mu funkcję konsula generalnego w Tel Awiwie (1940-1945).