Jozjasz

Jozjasz

(hebr. Joszij(j)ahu = JHWH wspomaga) – król Judy, który rządził przez 31 lat (639–609 p.n.e.); syn Amona; wnuk Manassesa. Zasiadł na tronie licząc zaledwie 8 lat, po śmierci swego ojca, który zginął zamordowany w wyniku spisku. W wieku ok. 20 lat J. podjął dzieło reformy religijno-narodowej; wystąpił przeciw kultom asyryjskim, kananejskim i synkretyzmowi; „w jego obecności burzono ołtarze Baalów; zwalił on stele słoneczne, które były na nich u góry, połamał aszery, posągi rzeźbione i odlewane z metalu, pokruszył je, zmiażdżył, a [szczątki] ich rozsypał na grobach tych, którzy im składali ofiary. Kości kapłanów spalił na ich ołtarzach [...].” (2 Krn 34,4–5; zob. też 2 Krl 23, 4–24); oczyścił Świątynię Jerozolimską z przedmiotów kultu asyryjskiego. Z pomocą proroków (Nachum, Sofoniasz, Jeremiasz), młody król podjął też trud przeprowadzenia reformy moralnej mieszkańców Judy oraz dawnego Królestwa Północnego (m.in. świątynię w Betel z jego rozkazu zburzono, a kapłanów stracono) oraz doprowadził do scentralizowania kultu JHWH w Świątyni Jerozolimskiej. Odnalezienie Księgi Prawa (Tory), zw. też Księgą Przymierza, w restaurowanej Świątyni (621 p.n.e.) ułatwiło jeszcze to zadanie. Jasno sformułowane normy prawne i przepisy, dotyczące sprawowania kultu stały się na nowo podstawą życia religijno-cywilnego. Odnalezioną Torę uroczyście odczytano ludowi oraz kapłanom i prorokom zgromadzonym w Świątyni, a ci złożyli przysięgę (zawierając po raz kolejny Przymierze z Bogiem), że będą przestrzegać zawartych w niej praw (2 Krl 23, 1–3). Nadzieja na rychły upadek potęgi asyryjskiej pod najazdem napływających od północy Scytów, którzy przyczynili się już do upadku stolicy asyryjskiej – Niniwy, stała się zapewne przyczyną zagrodzenia przez wojska J. drogi armii egipskiej, zdążającej z odsieczą dla Asyrii. Wojsko judzkie pod Megiddo poniosło dotkliwą klęskę, a J. zmarł wskutek odniesionej rany. Został pochowany w Jerozolimie; po nim lud obwołał królem jego drugiego syna, liczącego 23 lata Joachaza, zwanego też Sallumem (Szallumem), którego faraon po trzech miesiącach panowania (w 609 p.n.e.), jako jeńca wysłał do Egiptu, gdzie tenże dokonał żywota (2 Krl 23,31–34; 2 Krn 36,1–4). Na tronie zasiadł jego brat, Eljakim (Joakim). O rządach J. opowiadają: 2 Księga Królewska (22,1–30) i 2 Księga Kronik (34–35).