judeochrześcijanie

judeochrześcijanie

chrześcijanie starożytnego Kościoła, pochodzenia żydowskiego, urodzeni jako Żydzi, przestrzegający Prawa Mojżeszowego i zachowujący związany z tym styl życia, uznający misję Jezusa z Nazaretu, jako „nauczyciela, proroka bądź osoby związanej z misją mesjańską”, uważający, że prozelici mogą być członkami wspólnoty, pod warunkiem przestrzegania halachy, w przeciwieństwie do tych którzy sądzą, że wystarczającym jest stosowanie się przez nich do praw Noachidów. W początkach chrześcijaństwa wszyscy jego wyznawcy byli – podobnie jak Jezus – Żydami, stosującymi się do nakazów judaizmu oraz biorącymi udział w kulcie w Świątyni Jerozolimskiej. Działalność misyjna chrześcijan również początkowo była nastawiona na nawracanie Żydów. Po opuszczeniu Jerozolimy przez apostołów, przewodnictwo w tamtejszej gminie j. objął Jakub, który przestrzegał Prawa, choć jednak w 62 n.e. został skazany za jego przekraczanie. Od tego czasu znaczenie wspólnoty jerozolimskiej zmniejszyło się. Społeczność żydowska potępiła nie wzięcie przez j. udziału w wojnie Żydów z Rzymianami (66–70 n.e.). Ok. 82 n.e. j. zostali wyklęci przez Żydów jako heretycy (tzw. ostateczny rozdział Synagogi od Kościoła). Spory na tle konieczności przestrzegania Prawa, zwłaszcza obrzezania, w pierwszej chrześc. wspólnocie, w której byli liczni wierni nawróceni z pogaństwa, tj. w Antiochii, spowodowały orzeczenie Soboru Jerozolimskiego (między 48 a 50 n.e.) o nieobowiązkowym charakterze wszystkich przepisów halachy, zapoczątkowując proces odchodzenia nowej religii od judaizmu. Zakończyło go wykluczenie j. z Kościoła po 135 n.e., gdy nieliczne ich wspólnoty uległy wpływom gnostyckim. J. różnili się od głównego nurtu chrześcijaństwa zarówno doktrynalnie, jak i stosunkiem do wczesnej historii Kościoła; i tak np. w Jezusie z widzieli syna cieśli, Józefa, i proroka zapowiedzianego przez Mojżesza (Pwt 18,15), a niektóre ich teksty prezentują św. Pawła, jako niegdyś wrogiego chrześcijanom, a potem Żydom, oraz zmierzającego do oddzielenia ich od chrześcijan. Najbardziej znanymi sektami j. byli: ebionici, nazarejczycy, oraz elchazaici (elkazaici, wywodzący swą nazwę od imienia założyciela sekty, Elxai bądź Elchasai, żyjącego w czasach panowania Hadriana [117–138]).