Izrael Sudowicz

Życiorys

Inżynier, agronom. Urodził się w Praszce w okolicy Opola. Był specjalistą od hodowli królików oraz autorem publikacji Hodowla królików angorskich, (Warszawa 1935).

W getcie warszawskim kierował Toporolem. Z ramienia Wydziału Pracy RŻobjeżdżał miejscowości GG, gdzie planowano założyć lub dotować fermy rolne. Pomagał Hechaluc zorganizować farmę na Grochowie. W sprawy farmy angażował się także potem – np. oprowadzał po niej Bollenbacha (ARG, t. 27, 115). Jesienią 1940 r. uczestniczył tam w uroczystości ofiarowania pierwszych owoców (tradycja związana z Szawuot). Sudowicz wspierał także działalność chaluców na fermie na Czerniakowie. Cukierman zapamiętał, że Sudowicz pomagał chalucom w znajdowaniu sezonowych prac poza gettem.

Później Sudowicz był pracownikiem Sekcji Pracy Rolnej Wydziału Pomocy Pracy i Pomocy Gospodarczej ŻKOM, w której skład wszedł Toporol.

Sudowicz przekazał dokumenty do Archiwum Ringelbluma – np. odpisy listów dotyczących kolonii Bugaj k. Koła (ARG, I 704a).

Razem z żoną Rachelą z Rozenbaumów i córeczką Jehudit został wywieziony do Treblinki – prawdodpobnie latem 1942 r., w trakciewielkiej akcji. Żonę i córkę Sudowicza zamordowano, a jego dołączono do brygady roboczej – pracował w obozie jako ogrodnik, opiekował się ogrodem warzywnym. Był jednym z organizatorów ruchu oporu, a później powstania w Treblince 2 sierpnia 1943 r. W dzień wybuchu buntu jego rola polegała na odciągnięciu uwagi jednego ze strażników – poinformował go, że w ogrodzie warzywnym jest problem z robotnikami, aby w tym samym czasie inni bojowcy mogli włamać się do zbrojowni i ukraść broń. Sudowicz zginął w trakcie powstania.