Adama i Ewy, Księga życia

Adama i Ewy, Księga życia

Życie Adama i Ewy (łac. Vita Adae et Evae; grec. Apocalypsis Moysis); Adama Księga – apokryf napisany prawdopodobnie przez Żyda mieszkającego w Palestynie między 100 p.n.e. a 200 n.e. bądź pod koniec I w. p.n.e. (por. apokryfy i pseudoepigrafy). Choć pierwotnie został spisany w języku hebrajskim lub aramamejskim, to do naszych czasów zachował się w wersjach: łacińskiej, greckiej i starosłowiańskiej oraz w tłumaczeniach: syryjskim, arabskim i koptyjskim. Zawarta w nim opowieść dotyczy dziejów pierwszych ludzi po wygnaniu z raju. Nie mogąc na ziemi znaleźć pożywienia odprawiają pokutę za swój grzech; Ewa stojąc przez 37 dni zanurzona w rzece Tygrys, a Adam – przez 40 dni w Jordanie. Po krótkim przedstawieniu dziejów Kaina i Abla oraz narodzin Seta, Adam opowiada o swym widzeniu zapowiedzi własnej śmierci. Wkrótce też zapada na śmiertelną chorobę. Ewa i Set proszą Boga, by przez anioła zesłał kroplę oleju z Drzewa Miłosierdzia dla uśmierzenia cierpień Adama. Po śmierci Adam zostaje pochowany przez aniołów w pobliżu raju. Niedługo potem umiera także Ewa. Wydźwięk apokryfu jest dość pesymistyczny, natomiast jego przesłanie teologiczne nie jest jasne (nacisk położony na idee zmartwychwstania ciał i Sądu Ostatecznego; dużą rolę odgrywają też aniołowie; zainteresowania halachiczne kwestiami związanymi z pogrzebem; elementy ascetyzmu i oczyszczenia, także poprzez wodę; por. czystość rytualna). Interpretatorzy żydowscy uważają, że trudno ten apokryf powiązać z którymś z nurtów judaizmu, choć z pewnością stanowi on ciekawy dokument starożytnej myśli żydowskiej; interpretatorzy chrześcijańscy dopatrują się w nim związków z esseńczykami. W traktacie talmudycznym Bawa Mecija pojawia się też wzmianka o Księdze Adama (hebr. Sifra de-Adam ha-Riszon = Księga Praojca Adama), która nie zachowała się do naszych czasów. W chrześcijańskiej literaturze apokryficznej pojawiło się kilka innych utworów poświęconych dziejom Adama.