Achaz

Achaz

(hebr., właściciel, posiadacz; prawdopodobnie skrót od Achazjah lub Jehoachaz = JHWH oferuje rękę [pomoc]) – według tradycji biblijnej: 1. syn Miki, prawnuka króla Saula, ojciec Jary (1 Krn 8,35-36; 9, 41-42); pochodził z plemienia Beniamina; 2. król Judy z rodu Dawidowego; syn Jotama; według tradycji biblijnej, panował przez 16 lat (najpierw jako regent – 743-733, a potem król – 733-727 p.n.e.; 2 Krl 16,1-20; 2 Krn 28). Objął tron mając 20 lat, w czasie gdy Juda – ze względu na odmowę Jotama przyłączenia się do ligi antysyryjskiej – była w stanie wojny z Izraelem, Damaszkiem, Edomem i Filistynami. Po szeregu klęsk odniesionych w walce, A. wycofał się do Jerozolimy i był w niej oblegany. Monarcha, który skłaniał się ku obcym kultom, podczas owego oblężenia złożył w ofierze całopalnej swego syna (2 Krl 16,1-4). Nie widząc już żadnej innej możliwości obrony, zwrócił się z prośbą o pomoc do Tiglatpilesara III, króla Asyrii, wysyłając mu w darze świątynne skarby. Skutkiem owego wystąpienia była dwuletnia kampania Tiglatpilesara przeciwko sprzymierzonym (734-732 p.n.e.). Oblegający Jerozolimę wycofali się do swoich twierdz, a za nimi podążyły wojska asyryjskie; Damaszek padł w 732 p.n.e., Syria została spustoszona, a ludność uprowadzona do niewoli; od tego czasu kraj był prowincją asyryjską. Wielkie straty poniósł też Izrael, tracąc tereny Galilei i Zajordanii (2 Krl 15,29), z których mieszkańcy zostali uprowadzeni do niewoli. Jednak i w Judzie warunki pogorszyły się; popadła ona w uzależnienie od swego potężnego protektora, utraciła port Esjon-Geber (Ejlat), którego już nigdy nie udało się odzyskać, oraz część ziem filistyńskich (2 Krn 28,20). Juda zdana na łaskę i niełaskę Asyrii, nie oddzielona odeń terytoriami Syrii i Izraela, stanowiła już tylko wspomnienie swej dawnej świetności. Także stosunki społeczne w państwie uległy pogorszeniu; coraz ostrzej rysowały się podziały między biednymi a bogatymi, upadła dawna wiara, ograniczona tylko do sprawowania rytuału i składania ofiar, szerzyły się kulty pogańskie, wśród kapłanów powszechna była korupcja. A., podobnie jak inni władcy palestyńscy – Sanip z Ammonu, Salamanu z Moabu, Kauszmalaka z Edomu – płacił królowi asyryjskiemu olbrzymi haracz. Owa zależność od imperium asyryjskiego, oraz skłanianie się monarchy ku synkretyzmowi, stały się przedmiotem potępienia ze strony proroka Izajasza. Po śmierci A. na tron wstąpił jego syn Ezechiasz.