Ozeasz (Ozjasz)

Ozeasz (Ozjasz)

(hebr. Hoszea = Zbawiciel, Zbawienie) – imię kilku postaci biblijnych, wśród których do najważniejszych należą: 1. Jozue, wcześniej noszący imię O.; 2. prorok z Królestwa Północnego, zaliczany do Dwunastu Proroków Mniejszych, którego działalność przypadła na 750 [745] – 725 p.n.e., to znaczy w okresie bezpośrednio poprzedzającym upadek Izraela, za czasów panowania króla Jeroboama; syn proroka Beeriego. Działał w Samarii, Betel i w Gilgal. Przewyższał współczesnych mu proroków – Izajasza, Amosa i Micheasza. To jemu tradycja żydowskiej przypisuje autorstwo jednej z ksiąg biblijnych (Ozeasza Księga). Prorok ten piętnował kult Baala oraz spoganizowany kult JHWH; oskarżał Izraelitów o zdradę Pana. Sam ożenił się z nierządnicą; porównywał Przymierze Boga z ludem Izraela do związku małżeńskiego (małżeństwo). Zapowiadał wielką katastrofę, karę Bożą, zniszczenie narodu za popełnione występki i sprzeniewierzenie się Przymierzu, ale też później – Boże wybaczenie i odrodzenie Izraela. Przepowiedział również upadek imperium asyryjskiego. O. wywarł wielki wpływ na późniejszych proroków; 3. ostatni król w Państwie Północnym (733/732-724 p.n.e.); syn Elego; przywódca spisku przeciwko Pekachowi (2 Krl 15,30). Zajmował stanowisko proasyryjskie; pozostawał wasalem imperium asyryjskiego. Kiedy po śmierci króla Tiglatpilesara III w wielu krajach podległych temu mocarstwu wybuchł bunt, O. odmówił Asyrii płacenia haraczu i podjął próbę związania się z Egiptem, by później – pod naciskiem przeciwników takiej polityki – zmienić zdanie; potem ponownie się wahał. Brak lojalności O. wobec króla asyryjskiego sprawił, że Salmanassar – w nieznanych bliżej okolicznościach – postanowił pojmać go i uwięzić (724 p.n.e.). Pomimo to, stronnictwo przeciwne polityce uległości wobec imperium asyryjskie, skłaniające się ku porozumieniu z Egiptem, podjęło zbrojny opór. Broniono się w oblężonej przez wojska asyryjskiego Samarii, oczekując pomocy ze strony Tyru lub Egiptu. Po trzech latach oblężenia, w pierwszym roku panowania Sargona, nowego króla Asyrii (według tradycji biblijnej, w ostatnim roku panowania Salmanassara V), stolica Królestwa Północnego padła (722/721 p.n.e.). Izrael został zniszczony, znaczna liczba ludności wymordowana, część zamożniejszych mieszkańców uprowadzona do niewoli; na pozostałych przy życiu nałożono haracz i obowiązek składania danin. O czasach panowania króla O. opowiada 2 Księga Królewska (17,1-6).