Map(p)a; map(p)a

Map(p)a; map(p)a

(hebrajski, Obrus) – 1. dzieło M. Isserlesa, będące zbiorem glos do pracy Szulchan Aruch J. ben E. Karo, przystosowujące tę kodyfikację prawa talmudycznego do religijnej tradycji Żydów aszkenazyjskich. Sam Karo, co prawda, dobrze znał aszkenazyjską literaturę rabiniczną, lecz już w niedostatecznym stopniu praktykę stosowania halachy w kręgu aszkenazyjskim. Z tego powodu Szulchan Aruch był krytykowany, zwłaszcza przez talmudystów z Polski. Tak więc dzieło to zostało przyjęte przez Żydów sefardyjskich jako obowiązująca kodyfikacja Prawa i odzwierciedlenie ich tradycji; dzięki M., zostało również zaakceptowane przez większość Żydów aszkenazyjskich. W praktyce (zwłaszcza Żydzi polscy i niemieccy, a także część włoskich) stosowali się oni do wskazań Szulchan Aruch, o ile były zgodne z M., a w pozostałych wypadkach korzystali ze wskazań Isserlesa. Fundamentem krytyki dzieła Karo było uznanie autorytetu minhagu. Zresztą, podobne stanowisko w tej sprawie zajęli inni polscy uczeni, np. S. Luria. Natomiast późniejsi krytycy uściśleń i poprawek, dokonanych przez Isserlesa, twierdzili, że wprowadził on do żydowskiego życia zbyt dużo kategorycznych zakazów. Pierwsze wydanie Szulchan Aruch, połączonego z M., miało miejsce w Krakowie w 1571 (drugie w 1578). 2. początkowo określenie m. odnosiło się do materii, którą przykrywano rozwinięty pergamin zwoju Tory, aby nie padł nań pył, co nakazywał traktat talmudyczny Soferim (3,16). Zwyczaj ten powszechniej i konsekwentniej był przestrzegany wśród Żydów sefardyjskich. W czasie przerw w czytaniu, rozwinięty zwój winien być przykryty. Także, gdy do czytania Tory wykorzystywano równocześnie dwa rodały, wówczas zwyczajowo, przed rozwinięciem drugiego, pierwszy musiał zostać okryty m. Z czasem, nazwą tą zaczęto określać paski tkaniny, którymi obwiązywano zwój, po jego zwinięciu w rulon (por. awnet). M. winien być wykonany z materiału, który nigdy nie był dotąd używany. Zniszczony m. był składany w genizie lub palony. 3. serweta używana do przykrywania pulpitu bądź stołu na bimie, na którym rozkłada się rodał podczas czytania Tory (por. pulpit dla kantora). Zwykle była ono bogato zdobiona haftem.