Alterów rodzina

Alterów rodzina

Alterowie. Nazwisko Alter zostało przyjęte prawdopodobnie w l. 20. XIX w. przez Icchaka Meira Altera, pierwszego cadyka z Góry Kalwarii (jid. Gur; Ger), wokół którego – po śmierci M.M. Morgensterna – skupiła się część chasydów kockich. Jako cadyk ostatecznie ustalił on swą siedzibę w Górze Kalwarii w 1859, nadal rezydując i utrzymując związki z Warszawą. Po nim, drugim cadykiem dynastii (od 1866) został Chanoch ben Pinchas ha-Kohen Lewin z Aleksandrowa. Następnie funkcję tę, jako trzeci rebe, sprawował Juda Arie Lejb A., zwany od tytułu swego dzieła Sfat Emet (1847 Warszawa – 1905 Góra Kalwaria), wnuk Icchaka Meira, który też kierował jego wykształceniem. W okr. działalności Judy Arie Lejba dynastia z Góry Kalwarii, gdzie był także rabinem, stała się najbardziej wpływowym dworem chasydzkim w Królestwie Polskim i jednym z najbardziej poważanych w kraju. W swych pracach uczony ten zarzucił dialektyczny pilpul, stosowany przez Icchaka Meira, na rzecz szerokiego spojrzenia na naukę żydowską, opartego na zdolności odkrywania ukrytych znaczeń i klarownym stawianiu problemów. Poza tym reprezentował podobną, co jego poprzednik postawę, przywiązując dużą wagę do pracy społecznej i udziału jednostki w życiu lokalnej społeczności. Wartości te akcentował m.in. w swym głównym dziele Sfat emet (hebr., Język [Słowa] prawdy, t. 1–2, wyd. 1905–1908). Najstarszy syn Judy Arie Lejba A., Abraham Mordechaj A. (1864 [1866] – 1948 Jerozolima), od 1905 był czwartym cadykiem dynastii Ger. W okresie jego działalności wpływy chasydów (miał przeszło 100 tys. zwolenników) z Góry Kalwarii osiągnęły największy zasięg, a sam cadyk stał się najbardziej znaczącą osobistością w kręgach europejskiej ortodoksji przed Holokaustem, oraz jednym z założycieli Agudy. Jego ucieczka z okupowanej Polski przez Włochy do Palestyny, gdzie dotarł w 1940 wraz z nieliczną rodziną, uważana była przez chasydów za „cudowne” wydarzenie. Z całej rodziny A., liczącej przed II wojną świat. 97 osób, czasy Zagłady przeżyło jedynie 6 osób. Następcami Abrahama Mordechaja, jako cadycy dynastii z Góry Kalwarii i na stanowisku rosz jesziwy Ger w Jerozolimie, byli jego synowie: Izrael A., Symcha Bunemem A., Pinchas Menachem A. Od 1996, siódmym cadykiem (rebem) dynastii z Góry Kalwarii jest syn Symchy Bunema – Jaakow Arie A. (ur. 1939 Warszawa). Pośród przedstawicieli tego rodu było także kilka innych wybitnych postaci; m.in. Menachem Mendel A. z Kalisza. (Zob. też: Alter Mosze Becalel; Alter Abraham Issachar Beniamin Eliasz z Pabianic)