CEJTLIN Dawid (1923-1945)

Życiorys przedwojenny

Urodził się 7 października 1923 w Warszawie jako syn Elchanana i Reginy z domu Kirsznbraun. Od dziecka przejawiał zdolności malarskie i interesował się sztuką, potem jednak ujawnił talent literacki (Auerbach 1948, nr 11, 12; YV 6410297, YV 3606072).

Na początku okupacji na przełomie grudnia 1939 i stycznia 1940 został złapany do pracy przymusowej i w trakcie jej wykonywania brutalnie zbity przez nadzorujących go niemieckich żołnierzy (ARG t. 29, 56).

W getcie warszawskim

Od jesieni 1940 r. razem z rodzicami i młodszym bratem przebywał w zamkniętej dzielnicy żydowskiej w Warszawie. Mieszkał przy ul. Śliskiej 60 w tzw. małym getcie (ARG I 538, ARG t. 26, 68-69). Prawdopodobnie wtedy powstały jego pierwsze liryczne wiersze, które cieszyły się uznaniem, ale żaden nie ocalał (ARG 29a, 203). Emanuel Ringelblum nazwał go „wschodzącą gwiazdą literatury żydowskiej” (ARG t. 29a, 202).

W styczniu 1943 r. w trakcie drugiej akcji likwidacyjnej został pojmany i doprowadzony na Umschalgplatz. Wyskoczył jednak z pociągu do Treblinki. W drodze powrotnej do Warszawy zatrzymał się we wsi. Chłop, u którego się miał przenocować, doniósł na niego na gestapo. W trakcie obławy został postrzelony w stopę (XXVII-XXVIII). Zdołał jednak uciec i wrócić do getta w Warszawie (ARG 29a, 203). Po powrocie pracował krótko jako dozorca domu przy ul. Muranowskiej 44 (Cejtlin 1947, XXVIII; ARG 29a, 203). Równocześnie zaangażował się w pracę konspiracyjną. Redagował krótkie gazetki i odezwy wzywające do powstańczego zrywu (Turkow 1946, XXIX).

W kwietniu 1943 r. w trakcie ostatecznej akcji likwidacyjnej został wywieziony z getta warszawskiego. Został wysłany do obozu pracy przymusowej w Budzyniu na Lubelszczyźnie, następnie do jednego z obozów koncentracyjnych na terenie III Rzeszy koło Monachium bądź Getyngi. Zmarł z powodu wycieńczenia lub choroby po wyzwoleniu tych terenów, 27 lipca 1945 r. (Turkow 1946, XXVIII).