Kananejczycy

Kananejczycy

(hebr. K(e)naani) – 1. według tradycji biblijnej, lud wywodzący się od Kanaana, syna Chama, przeklętego przez Noego. Przez Izraelitów K. byli uważani za niesemickich cudzoziemców. Aczkolwiek w Biblii zostały wymienione także inne ludy mieszkające na tym samym terenie (Jebusyci, Amoryci, Gigaszyci, Chiwwici, Arkici, Sinici, Arwadyci, Semaryci, Chamatyci), to generalnie Izraelici prawie ich nie rozróżniali. W istocie K. nigdy nie byli jednolitym ludem. Przed, bądź ok. 3 tys. lat p.n.e., do Kanaanu napłynęła pierwsza fala plemion semickich. Wraz z późniejszymi osadnikami (np. Amorytami), stanowili znaczącą potęgę regionalną w okresie od ok. 1800 do ok. 1600 p.n.e. Zostali pokonani przez Egipt, tracąc na jego rzecz niezależność w okresie Nowego Państwa. Przed inwazją Izraelitów stanowili luźny związek plemion (miast-państw), który nie był w stanie oprzeć się najazdowi. Koniec okresie kananejskiego w dziejach Palestyny przypadł ok. 1200 p.n.e. Kanaan – według Talmudu – miał dać swym potomkom kilka nakazów: miłości wzajemnej; miłości rozboju; zamiłowania do niemoralności; nienawiści do swych panów oraz nie mówienia prawdy. Mimo wszelkich różnic i konfliktów, w Biblii nie brak wskazówek dotyczących koegzystencji K. z Izraelitami, wliczając w to mieszane małżeństwa. W Talmudzie jest także mowa o tym, że wielu potomków Kanaana godnych było ordynacji rabinicznej i tylko przewiny ojców skazywały ich na los niewolników. 2. działająca od początku lat 40. XX w. w Palestynie grupa, początkowo głównie poetów i artystów, której założenia ideowe zostały przedstawione w pamflecie opublikowanym w 1942. Reprezentowali oni pogląd, że należy odciąć się od diaspory i dążyć do krystalizacji „nowego narodu” w kraju Kanaan. Podstawą tego procesu miały być starożytne tradycje i duch tego kraju. Dzięki nim miał powstać „naród hebrajski”, w którego skład mieli wejść także Arabowie. Wystąpienia K., znajdujące wyraz w publicystyce, literaturze i w sztuce, odegrały dużą rolę w kształtowaniu się klimatu intelektualnego i w wyborze dróg rozwoju kulturalnego w Palestynie pod koniec okresu sprawowania mandatu przez Wielką Brytanię oraz w początkach istnienia państwa Izrael. W latach 50. ten ruch przerodził się w bardziej politycznie zaangażowane ugrupowanie, zwane Semicką Akcją.