parochet

parochet (hebr.; jid. porojches) – w synagodze bogato zdobiona zasłona na aron (ha-)kodesz. Geneza zwyczaju zawieszania p. sięga czasów biblijnych i odwołuje się do nakazów Bożych, odnoszących się do urządzenia Pierwszego Przybytku. Używany współcześnie p. jest odpowiednikiem zasłony, która w Namiocie Spotkania (a potem w Świątyni Jerozolimskiej), oddzielała miejsce Święte (hebr. Kodesz) od Najświętszego ( Święte Świętych), gdzie stała Arka Przymierza (Wj 26,31-34; 2 Krn 3,14). Kryła ona przed oczyma [więcej...]

Polski Słownik Judaistyczny - wersja Beta

Szanowni Państwo!

Udostępniliśmy Polski Słownik Judaistyczny w Portalu Delet.

Jest to wersja testowa (beta), w związku z czym na stronie mogą pojawić się błędy.

Zachęcamy do korzystania.

 

Cukunft

Cukunft (jid., Przyszłość), właśc. Jugent(Jugnt) -Bund „„Cukunft” (jid., Związek Młodzieżowy „Przyszłość”); Żydowska Młodzież Robotnicza „Przyszłość” – organizacja młodzieżowa związana z Bundem, działająca w Polsce na szerszą skalę od 1919. Pierwsze grupy młodzieży, określające się jako „Mały Bund” zaczęły powstawać na początku XX w. na Białorusi, we Włocławku i w Lublinie (jako „Pomoc Bundu”). C. ukształtował się ideologicznie i organizacyjnie w 1916. Prowadził szeroką działalność kulturalno-oświatową [więcej...]

kibuc

kibuc (hebr., zebranie, zgromadzenie) – określenie używane w kilku znaczeniach, które wiążą się z działaniem kolektywnym; 1. osiedle w Palestynie bądź w Izraelu, stanowiące społeczność kolektywnie dzielącą własność środków produkcji oraz odpowiedzialność za zaspakajanie potrzeb wspólnoty i jej członków wraz z rodzinami; początkowo było wyłącznie farmą rolniczą, później coraz częściej łączyło produkcję rolną i przemysłową. Pojęcie k. jest używane zamiennie z terminem kwuca (l.mn. kwucot, hebr., grupa, [więcej...]

haskala

haskala (hebr., edukacja, nauczanie, erudycja, oświecenie; jid. haskole) – nurt w kulturze żydowskiej rozwijający się w Europie od lat 80. XVIII w., powstały pod wpływem oddziaływania haseł oświecenia w krajach europejskich, jak również szeroko rozumianych tradycji nurtu racjonalistycznego w filozofii żydowskiej, począwszy od Majmonidesa i jego zwolenników. Już w latach 40. XVIII w. zaczęły się pojawiać wybitne jednostki, będące jego protagonistami, w tym wielu Żydów pochodzących z terenów [więcej...]

Emanuel Ringelblum

pseud. Menachem (1900 Buczacz – 1944 Warszawa) – historyk, organizator Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego [Czytaj Dalej...]

Rosz ha-Szana

Rosz ha-Szana Rosz ha-Szana (hebr., Początek Roku; jid. Roszeszone) – 1. święto Nowego Roku, zw. też w Polsce Świętem Trąbek, Trąbkami – obchodzone pierwszego i drugiego dnia tiszri, będące początkiem Jamim Noraim, które kończą się w dniu Jom Kipur. Pierwotnie, tzn. w BH święto to określano jako Zichron Terua (hebr., Upamiętnienie Dęcia w Szofar) oraz Jom Terua (hebr., Dzień Dęcia w Szofar). Nazwa R. ha-Sz. pojawia się dopiero w Misznie, gdzie wyliczono cztery daty w kalendarzu żydowskim, będące pierwszym [więcej...]

Wielka Synagoga na Tłomackiem w Warszawie

Wielka Synagoga na Tłomackiem w Warszawie główna synagoga postępowa (reformowana) w Warszawie. Jej geneza sięga 1806, gdy grupa zwolenników haskali, związanych od końca XVIII w. z synagogą Izaaka Flataua przy ul. Daniłowiczowskiej (zw. „niemiecką”), postanowiła ją utrzymać po śmierci założyciela. W 1843-1849 został wzniesiony, a potem rozszerzony, jej budynek w tymże miejscu. Od 1859 wygłaszano w niej kazania w języku polskim (por. Jastrow Markus), co stanowiło zamknięcie procesu polonizacji ugrupownia tzw. postępowców w Warszawie. W [więcej...]

[[tag]]
[[ searchIndexLetter ]]
szukasz
[[searchWord]]
[[parentCategories[0].categoryname]]
[[childCat.categoryname]]
[[childCat2.categoryname]]
Typ dokumentu:
[[docTypeName]]

haseł: [[resultNumer]]
haseł: BRAK
[[article.mainPhoto.description]]
Hasło:

[[article.title]]


WAŻNE DATY:
spis treści:
  1. [[paragraph.paragrTitle]]
  2. Przypisy
  3. Powiązane treści
  4. Bibliografia

tagi:
[[tag.value]],
[[category.categoryname]]
[ [[result.title.charAt(0).toUpperCase()]] ]
[[result.title]] [więcej...]
nie znaleziono wyników
nie znaleziono wyników dla zaczynających się od [[char]] lub
nie znaleziono wyników dla zaczynających się od cyfr
nie znaleziono wyników dla zapytania: "[[searchWord]]"
nie znaleziono wyników dla wybranego zestawu tagów
nie znaleziono wyników dla wybranych kategorii
i typu hasła [[docTypeName]]
[[article.title]]
[[article.shortVersion]]

[[$index + 1]]. [[paragraph.paragrTitle]]
[zwiń] [rozwiń]
[[photodescription]]
Przypisy
[zwiń] [rozwiń]
Powiązane treści
[zwiń] [rozwiń]
Bibliografia
[zwiń] [rozwiń]
Autor: [[article.author]]

Konic (Konitz) Henryk

Konic (Konitz) Henryk

(1860 Warszawa – 1934 tamże) – prawnik-cywilista, adwokat, działacz polityczny, poseł do II Dumy; wnuk L. Kronenberga; bratanek Leona K.; skoligacony m.in. z Karolem hr. Zamoyskim i J.B. Blochem. Po ukończeniu gimnazjum studiował na Wydziale Prawa Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Zatrudniony przez Blocha w utworzonym przez niego biurze naukowym (kierował nim Józef Kirszrot) przy Biurze Statystycznym, dla zebrania i opracowania materiałów, dotyczących szeregu kwestii życia Żydów w Królestwie Polskim, które posłużyły do opracowania znanego, ważnego memoriału Komitetu Giełdy, złożonego na ręce carskiej komisji (a może i ministra finansów Rosji) w marcu 1886. Memoriał ten z jednej strony sprawił, że przepisy carskiej ustawy z maja 1882, znacznie ograniczające prawa Żydów w Cesarstwie, nie zostały rozciągnięte na Królestwo Polskie, z drugiej – stał się przyczyną ostrego konfliktu polsko-żydowskiego. W 1886 K. został wpisany na listę adwokatów przysięgłych i powierzono mu radcostwo prawne Kolei Nadwiślańskiej. Jako radca, pracował też w wielu innych instytucjach, przedsiębiorstwach, bankach. Rozwijał działalność pisarską, polityczną i społeczną; interesował się wieloma dziedzinami życia; dużo publikował, podejmując – poza zawodowych – wiele in tematów, m.in. związanych z rozwojem przemysłu, rolnictwa, handlu, oświaty ( Kartka z dziejów oświaty w Polsce, 1895), życia społecznego ( Samorząd gminny w Królestwie Polskim w porównaniu z innymi krajami europejskiemi, 1886); publikował źródła historyczne; przetłumaczył pracę A. Schaefflego Kwintesencyja socjalizmu (Warszawa 1882; wcześniejsze tłumaczenie na język polski Sz. Dicksteina, 1881 Genewa), służącą w Polsce jako popularny wykład zasad socjalistycznych. Od 1881 był współredaktorem „Gazety Sądowej Warszawskiej” (od 1897, aż do śmierci – z krótką przerwą – samodzielnie nią zarządzał). Od 1897 kierował działem prawnym w Wielkiej Encyklopedii Ilustrowanej, dla której też opracowywał hasła. Zaangażowany był w działalność niepodległościową; walczył o prawo do używania języka polskiego (1905); opowiadał się za autonomią Królestwa Polskiego. W 1906 założył Polską Partię Postępową, skupiającą inteligencję gosp. oraz przedstawicieli wolnych zawodów; w 1907 – Towarzystwo Prawnicze w Warszawie. Podczas wyborów do II Dumy Państwowej uzyskał mandat (1907) z listy Komitetu Koncentracji Narodowej; uczestniczył w pracach Koła Polskiego; współpracował przy opracowaniu projektu zasad autonomii Królestwa Polskiego w ramach Cesarstwa Rosyjskiego. W 1908 uczestniczył w Zjeździe Słowiańskim w Pradze. Współpracował przy tworzeniu Klubu Demokratycznego w Warszawie, dążącego do zjednoczenia ziem polskich. W okr. poprzedzającym wybory do IV Dumy, w związku z nasiloną akcją antysemicką ( antysemityzm), występował przeciwko tym elementom żydostwa, które uważał za niebezpieczne dla polskiego narodu i jego kultury. Podczas I wojny światowej działał w Komitecie Obywatelskim m. Warszawy. Podejmował się rozmaitych misji dyplomatycznych. Za opór wobec władzy i działania skierowane przeciwko okupantowi niem., w 1915 został zesłany do obozu jeńców cywilnych (kolejno był w: Szczypiornie, Lauben, Getyndze), a potem w swoim majątku – Ratowo – przebywał pod kontrolą wojskową. Wówczas napisał kilka kolejnych prac naukowych oraz pamiętnik, który zaginął. W okresie niepodległości był niezwykle czynny zawodowo; zajmował się radcostwem w dziesiątkach firm; działał w Towarzystwie Prawniczym; pełnił funkcje prezesa (okresowo wiceprezesa) Naczelnej Rady Adwokackiej; prez. Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej Warszawskiej, Polskiego Prawniczego Komitetu Radiowego, itd. Jako delegat Polski, uczestniczył w wielu prawniczych kongresach międzynarodowych. Od 1927 zasiadał w Radzie Prawniczej Ministerstwa Sprawiedliwości oraz w wielu komisjach. Od 1921 wykładał prawo cywilne na UW; powstał wówczas 9-tomowy kurs prawa cywilnego (wyd. 1923-1933). K. był też redaktorem Encyklopedii Podręcznej Prawa Prywatnego. Opowiadał się za istnieniem niezależnego sądownictwa. Zaangażował się w działalność gospodarczą, uczestniczył w pracach Warszawskiego Towarzystwa Naukowego (przez lata był jego sekretarzem generalnym), założył Towarzystwo Francusko-Polskie w Warszawie (kierował nim przez lata); był honorowym przewodniczącym Federacji Wszystkich Stowarzyszeń Polsko-Francuskich w Polsce. Otrzymał m.in. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Francuskiej Legii Honorowej, Krzyż Korony Włoskiej, Komandorię Korony Belgijskiej.

Polski Słownik Judaistyczny

Prezentujemy Polski Słownik Judaistyczny (PSJ) w nowej, odświeżonej formie.  

PSJ umożliwia szybki i wygodny dostęp do blisko czterech tysięcy haseł dotyczących kultury i historii Żydów polskich. Słownik przybliża użytkownikom takie zagadnienia jak religia, nauka, obyczaje, sztuka, polityka, życie codzienne i gospodarcze. Bardzo ważną i dużą część słownika stanowią biogramy najwybitniejszych przedstawicieli świata kultury żydowskiej oraz polsko-żydowskiej. PSJ stanowi idealny punkt wyjścia do dalszych poszukiwań i badan nad kulturą żydowską. Stanowi także przydatne narzędzie dla wszystkich zajmujących się działalnością edukacyjną i kulturalną.  

Polski Słownik Judaistyczny powstał jako praca zbiorowa pod. red. Zofii Borzymińskiej i Rafała Żebrowskiego. 

Projekt będzie stopniowo rozwijany we współpracy ze specjalistami i pracownikami Żydowskiego Instytutu Historycznego. Powstałe nowe hasła słownikowe zostaną zaktualizowane w oparciu o najnowsze badania i stan wiedzy. Wybrane zagadnienia zostaną uzupełnione o materiały wizualne oraz linki do plików źródłowych.  

Przypomnij

[[error]]

To pole jest wymagane.
Nazwa użytkownika musi mieć najwyżej 30 znaków.
Nazwa użytkownika musi mieć co najmniej 2 znaki.
[[error]]
To pole jest wymagane.
[[error]]
To pole jest wymagane.
Adresy różnią się od siebie.
To pole jest wymagane.
Hasło musi zawierać co najmniej 6 znaków, w tym małą literę, wielką literę oraz cyfrę.
To pole jest wymagane.
Hasła różnią się od siebie.
Rok urodzenia musi składać się z 4 cyfr.
Nieprawidłowy rok urodzenia
[[error]]

Pola oznaczone * są obowiązkowe. Klikając przycisk „załóż konto”, akceptujesz nasz Regulamin oraz potwierdzasz zapoznanie się z Zasadami dotyczącymi danych, w tym z Zasadami stosowania plików cookie.

Dziękujemy za założenie konta w portalu Delet. Aby w pełni korzystać z możliwości portalu, musisz aktywować konto. Na podany adres email został wysłany link aktywacyjny. Jeśli nie dostałeś linka aktywacyjnego, zobacz, co możesz zrobić w FAQ.

Twoje konto w portalu Delet nie jest jeszcze aktywne, kliknij w link aktywacyjny w przesłanym emailu (jeśli nie otrzymałeś maila aktywacyjnego w ciągu godziny, sprawdź folder spam) lub wyślij mail aktywacyjny ponownie. W razie problemów skontaktuj się z administratorem.

Zbyt wiele razy został wpisany niepoprawny mail lub hasło.
Kolejną próbę będzie można podjąć za 5 minut.

Twoje konto zostało aktywowane!

To pole jest wymagane.

Na twój podany przy rejestracji adres email zostanie przesłany link umożlwiający zmianę hasła.

To pole jest wymagane.
Hasło musi zawierać co najmniej 6 znaków, w tym małą literę, wielką literę oraz cyfrę.
To pole jest wymagane.
Hasła różnią się od siebie.

Twoje hasło zostało zmienione.

Nie udało się zmienić hasła.

[[error]]

Nowy zbiór

To pole jest wymagane.
Opis może mieć najwyżej 200 znaków.
Opis musi mieć co najmniej 2 znaki.
POL ENG

Pola oznaczone * są obowiązkowe.

[[infoContent]]