Gordonia

Gordonia

pionierska organizacja młodzieżowa, związana z partią Hitachdut, założona w Galicji pod koniec 1923. Nawiązywała do idei propagowanych przez A.D. Gordona, stając się ruchem o świat. zasięgu. Wpływ na G. wywarła także organizacja Ha-Szomer ha-Cair, choć poddawano krytyce jej indywidualistyczne podejście. G. miała stać się ruchem młodzieżowych żydowskich mas. W 1924–1925 powstały pierwsze stałe grupy G., a w 1925 zorganizowano pierwsze konferencje ruchu i wydano pierwsze publikacje. Oficjalna nazwa organizacji, przyjęta na zjeździe w Gdańsku w listopadzie 1928 brzmiała: Histadrut ha-Noar ha-Amamit he-Chalucit „Gordonia” (hebr., Ludowy Chalucowy Związek Młodzieży „Gordonia”). Sformułowano też wówczas podstawowe cele ruchu, którymi były: budowa ojczyzny, wychowanie członków w duchu wartości humanistycznych, stworzenie narodu pracującego, renesans kultury hebrajskiej oraz własna praca (hebr. awoda acmit). Ustalono także 13 zasad określających zachowanie członka ruchu, zarówno w życiu prywatnym, jak i społecznym, oraz jego stosunek do narodu żydowskiego, Palestyny, pracy, socjalizmu. Podstawowym celem indywidualnym było osobiste spełnienie poprzez alij(j)ęi pracę w systemie kolektywnym. G. dążyła do objęcia wpływami niższych warstw społeczeństwa żydowskiego. Należała do organizacji He-Chaluc; prowadziła ośrodki szkoleniowe, przygotowujące do emigracji pionierskiej do Palestyny; wydawała prasę młodzieżową (np. „W drodze”, „Słowo Młodych”). W swojej pracy wychowawczej wykorzystywała metodę skautową. Z G. związane były kluby sportowe Makabi ha-Cair (hebr., Młody Machabeusz). Na czele G. od początku istnienia tej organizacji stał P. Lawon. Pierwsze grupy jej członków zaczęły osiedlać się w Palestynie w 1929; w 1937 zaczęła ona tam działać jako ruch młodzieżowy. Przed wybuchem II wojny światowej ruch liczył na świecie blisko 40 tys. członków. Podczas wojny w Polsce członkowie G. brali udział w żydowskim podziemiu politycznym i oporze zbrojnym; prowadzono garkuchnie, organizowano nielegalne nauczanie, kontynuowano wydawanie prasy. W Warszawie starano się stworzyć silny ośrodek, który następnie mógłby kierować działalnością G. w innych miastach. Po zakończeniu wojny G. wznowiła legalną działalność; nadal należała do He-Chaluc, stanowiąc w niej najsilniejszą organizację młodzieżową. Prowadziła ośrodki produktywizacyjne i kibuce, wydawała własną prasę („Słowo Młodych”, nawiązujące do mies., wydawanego przed i podczas wojny; „Wolne Słowo”). W 1947 G. i jej sekcja Nocham szkoliły w 12 kibucach 1023 osób. 17 VII 1947 prawe skrzydło Poalej Syjon-Prawicy połączyło się z Syjonistyczno-Socjalistyczną Partią Pracy „Hitachdut”, tworząc Żydowską Syjonistyczno-Socjalistyczną Partię Robotniczą „Poalej Syjon-Hitachdut” w Polsce. Jednocześnie połączyły się organizacje młodzieżowe tych partii. Bardzo nieliczna grupa członków Droru przeszła jednak do G.; ich większość połączyła się z organizacją młodzieżową Borochow Jugent, tworząc Dror Borochow-Jugent. G. oraz pozostałe syjonistyczne organizacje młodzieżowe zostały rozwiązane decyzją MAP w 1949. Na pocz. lat 50. w Izraelu dążono do stworzenia jednolitego ruchu pionierskiego, czego wyrazem stało się powstanie ruchu młodzieżowego Ichud ha-Bonim (hebr., Zjednoczenie Budowniczych), w którego skład weszła Gordonia.