biletowe

biletowe

zw. też podatkiem dziennym – początkowo podatek obowiązujący wszystkich Żydów przybywających do miast, posiadających przywilej de non tolerandis judaeis. W Warszawie wprowadzono go najprawdopodobniej w 1768; przy wjeździe do miasta, na rogatkach pobierano 3, a potem 5 gr za prawo pobytu w nim przez 14 dni. Ważność uzyskanego w ten sposób „biletu”, zwanego też „kartą pobytu” (jid. pobyt-karte), częstokroć przedłużano. Od 1777 posiadanie stałych „generalnych” kart obowiązywało również Żydów od lat mieszkających w stolicy. Bezpłatne „bilety” uzyskać mogli tylko faktorzy lub dostawcy zagranicznych poselstw, ambasad lub pracujący dla zatrudnionych w nich urzędników. Stałe prawo pobytu miał jedynie syndyk żydowski wraz ze szkolnikami. Od 1784 opłata „biletowa” za każdy dzień pobytu (zw. w j. jid. togcetł) wynosiła 1 złp, a w czasie insurekcji kościuszkowskiej – 3 zł. Konsekwencją nieuiszczania jej mógł być areszt, surowe kary cielesne oraz deportacja. W 1811 b. zniesiono, a 7 IX 1824 – decyzją Namiestnika Królestwa Polskiego – przywrócono, wypuszczając w dzierżawę drogą licytacji, ogłaszanej co trzy lata. Podatek ten obowiązywał wszystkich przyjezdnych Żydów oraz tych, którzy nie byli zapisani w księgach stałej ludności miasta. Uzyskane zeń kwoty przeznaczano na utrzymanie żydowskich szkół elementarnych, a od 1836 – trafiały do kasy miejskiej, stanowiąc znaczące źródło jej dochodów. W okresie międzypowstaniowym opłata b. wynosiła 20 gr za każdy dzień pobytu plus 10 gr za papier stemplowy, na którym wypisany był kwit. W 1854 zwolniono od niej tylko kupców pierwszej i drugiej gildii oraz lekarzy, mogących wylegitymować się odbyciem sześcioletniej praktyki na prowincji. Mimo licznych, podejmowanych przez Dozór Bóżniczy prób zniesienia bądź obniżenia wysokości opłaty biletowej, przez lata obowiązywała ona w niezmienionej formie. Z niej właśnie utrzymywana była warszawska Szkoła Rabinów. B. zostało zniesione dopiero postanowieniem Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego z 28 XII 1862 (9 I 1863).