Caro (Karo) Jecheskiel (Ezechiel)

Caro (Karo) Jecheskiel (Ezechiel)

(1844 Pniewy w Poznańskiem – 1915 Wiedeń) – rabin, historyk, radny miasta Lwowa; brat Jakoba C.; syn Józefa Chaima C. Po ukończeniu gimnazjum w Bydgoszczy studiował filozofię i orientalistykę na uniwersytecie wrocławskim oraz w tamtejszym Jüdisch-Theologisches Seminar. Doktorat uzyskał w Heidelbergu. Stanąl do konkursu na stanowisko kaznodziei w synagodze postępowej w Warszawie; przegrał z Izaakiem Cylkowem. Zaczął pracować jako nauczyciel (według in. źródeł, jako kaznodzieja) w Łodzi, skąd przeniósł się – otrzymując posadę rabina – do Tczewa i Gniewu na Pomorzu, a potem do Erfurtu (1878). Zajmował się tam także nauczaniem religii mojżeszowej w szkołach wszystkich typów; pracował naukowo; publikował prace m.in. w „Literaturblatt”. W 1882 przeniósł się do Pilzna. Jeżdżąc do Karlsbadu i Marienbadu poznał S. Bubera oraz prezesa lwow. gminy – Samuela Horowitza. Zachęcony przez nich do zamieszkania we Lwowie, w 1891 został rabinem i kaznodzieją w tamtejszej Synagodze Postępowej (1891-1915), a od 1898 był rabinem gminnym. W 1898, w związku z toczącym się procesem dotyczącym mordu rytualnego (proces Hilsnera), złożył w synagodze przysięgę na niewinność Żydów. Położył duże zasługi w rozwoju nauczania religii mojżeszowej w szkołach galicyjskich; opracował program jej nauki dla szkół ludowych, wydziałowych i średnich; do użytku szkolnego wydał Chrestomatię biblijną ze słownikiem hebrajsko-polskim (1897). Był wiceprezesem lwowskiego Kuratorium, wizytatorem szkolnym nauki religii w lwow. szkołach. Prowadził działalność popularyzatorską, wygłaszając prelekcje i wykłady. Przez 10 lat (od 1902) kierował Zakładem dla Kształcenia Nauczycieli Religii Mojżeszowej we Lwowie. Wspierał S. Bubera przy realizacji projektu utworzenia Żydowskiej Biblioteki Gminnej, otwartej w 1901. Interesował się historią; na prośbę burmistrza Tczewa, z okazji 25-lecia autonomii miasta, napisał jego historię Ein Vierteljahrhundert städtischer Verwaltung in Dirschau (1880); jest też autorem Geschichte der Juden in Lemberg von den ältesten Zeiten bis zur ersten Teilung Polens im J. 1792… (1894), którą oparł na drukowanych kronikach, materiałach zgromadzonych przez S. Bubera oraz archiwaliach pochodzących z biblioteki gminy lwowskiej, jednak bez wykorzystania materiałów z innych archiwów, co obniżyło poziom pracy. Publikował też teksty swych kazań oraz mniejsze prace (m.in. w „Jüdische Literaturblatt”, wydawanym przez dr. Rahmera w Magdeburgu, a kiedy ten chorował – wydawanym przez C. we Lwowie, przy redakcyjnej pomocy G. Badera).