Berenson Leon

Berenson Leon

(1882 Warszawa – 1941 tamże) – prawnik, dyplomata. Studiował na Sorbonie w Paryżu. Od 1905 prowadził kancelarię adwokacką w Warszawie. Zasłynął jako znakomity i pełen odwagi obrońca w procesach politycznych, zwłaszcza członków Organizacji Bojowej PPS; w 1907-1910 członek Koła Obrońców Politycznych w Warszawie. Był zwolennikem idei asymilacji, związany z ugrupowaniem neoasymilatorów, jako jego przedstawiciel został członkiem Rady Miejskiej w Warszawie (1916). Pracował w Departamencie Sprawiedliwości Tymczasowej Rady Stanu (1917-1918). Po odzyskaniu niepodległości, współpracując z Ministerstwem Sprawiedliwości, uczestniczył w organizowaniu sądownictwa polskiego. W 1920-1923 piastował funkcję radcy ambasady RP w Stanach Zjednoczonych. Po powrocie do kraju ponownie zajął się praktyką adwokacką; występował w wielu głośnych procesach politycznych, w tym w tzw. procesie brzeskim. Zabierał głos i uczestniczył w działaniach na rzecz amnestii dla więźniów politycznych oraz protestach przeciw naruszeniom demokracji. Był autorem kilku książek, wśród których największy rozgłos miała praca Z celi śmierci. Wspomnienia obrońcy politycznego (1929). W czasie II wojny świat. przebywał w getcie warszawskim. Był wysuwany jako kandydat na stanowisko szefa Żydowskiej Służby Porządkowej; próbował oddziaływać na Judenrat, by przekształcił tę znienawidzoną przez ludność instytucję w milicję ludową. Początkowo współpracował z Judenratem (m.in. w wydziale kontroli i urzędzie pracy), ale nie był w stanie zaakceptować panujących tam stosunków. Potem związał się z Żydowską Samopomocą Społeczną. W Archiwum Ringelbluma miał objąć kierownictwo działu prawniczego, który – w związku z jego zgonem – nie powstał. Prowadził dziennik, który był sukcesywnie przenoszony na „stronę aryjską” (do dzisiaj nie został odnaleziony). Zmarł na atak serca. W getcie działała w podziemiu grupa adwokatów pod nazwą Towarzystwo im. Berensona, zajmująca się m.in. zbieraniem materiałów archiwalnych.