Peretz (Perec) Adolf

Peretz (Perec) Adolf

pseud. Ignotus, Ekonomista (1855 Kalisz – 1933 Warszawa) – ekonomista, bankier, publicysta, działacz społ., profesor Wyższej Szkoły Dziennikarskiej. Był synem zamożnego kupca zbożowego, zwolennika haskali. W jego domu panowała atmosfera patriotyczna; matka pomagała powstańcom 1863 (por. styczniowe powstanie). P. krótko uczył się w chederze, a potem kontynuował naukę w polskich szkołach. Ukończył Akademię Handlową we Wrocławiu (1871); pracę zawod. rozpoczął w Warszawie, w Banku Handlowym. W 1883, wspólnie z bratem, Leopoldem P., założył Dom Bankowy pod firmą „A. Peretz i S-ka”, który prowadził do 1920. Przez 25 lat był członkiem Rady Banku Dyskontowego Warszawskiego, w którym przeprowadził reformę. W 1920 założył w Warszawie, wspólnie ze Stanisławem Pinkusem, Bank Angielsko-Polski. Prowadził również rozległą działalność społeczna i filantropijną; m.in. był założycielem i prezesem Towarzystwa Oszczędnościowo-Pożyczkowego dla Drobnych Kupców; prezesem Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Pracowników Handlowych Wyznania Mojżeszowego, Zarządu Kursów Ekonomicznych; sekretarzem Sekcji Handlowej Towarzystwa dla Popierania Handlu i Przemysłu; członkiem Rady Opiekuńczej Szkół Handlowych Zgromadzenia Kupców miasta Warszawy, Apelacyjnej Komisji Podatkowej; założycielem i członkiem Zarządu Szkoły Rzemieślniczej dla młodzieży żydowskiej. Był czynny w licznych instytucjach filantropijnych zarówno w środowisku żydowskim, jak i polskim, m.in. założył Towarzystwo Dostarczania Pracy Ubogim Żydom, w Kaliszu ufundował schronisko dla starców, zainicjował założenie Towarzystwa Pomocy Wzajemnej byłych Wychowanków Szkół Kaliskich, fundował stypendia i zapomogi (m.in. dla rzeźbiarza, Henryka Kuny), wspomagał Arnolda Szyfmana przy budowie Teatru Polskiego w Warszawie (1912). Działalność publicystyczna P. nie ograniczała się do licznych artykułów na tematy gospodarcze w prasie codziennej i wielu innych pismach (m.in. w: „Izraelicie”, „Kurierze Warszawskim”, „Gazecie Handlowej”, „Naszym Przeglądzie”, „Wieku”), ale publikował też liczne książki, m.in. Z teki optymisty. Rzeczy, ludzie, refleksje (Warszawa 1931), zaś w dziedzinie teorii pieniądza i ekonomiki – Źródła większych majątków (Warszawa, 1905); Instytucje bankowe (Warszawa 1913); Kredyt komunalny miejski (Warszawa 1913 – używany jako podręcznik na wyższych uczelniach); Z zamętu walutowego (Kraków 1919); Finansjera warszawska (1870-1925) (pod pseud. Ignotus; Warszawa 1926); O program gospodarczy Polski (Warszawa 1926, z przedmową prof. A. Krzyżanowskiego), Od kartelu do koncernu (Warszawa 1929), Żydzi w bankowości polskiej (w: Żydzi w Polsce Odrodzonej, t. 2, Warszawa 1933). Jako profesor w Wyższej Szkole Dziennikarskiej, prowadził katedrę publicystyki finansowej i gospodarki (od 1931). Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta. Został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie. Na jego grobie stanął pomnik dłuta rzeźbiarza A. Ostrzegi.