Horn Maurycy

Horn Maurycy

(1917 Wiedeń – 2000 Warszawa) – historyk, pedagog. Urodził się, gdy jego rodzina schroniła się w Wiedniu przed inwazją rosyjską. Po powrocie do Galicji mieszkał w Brzeżanach i we Lwowie. Studiował na UJK i Uniwersytecie im. Iwana Franki we Lwowie (1936–1941). Był kolejno: pracownikiem nauk. Obwodowego Lwowskiego Archiwum Państwowego i Obwodowego Czernihowskiego Archiwum Państwowego, oraz nauczycielem w obwodzie saratowskim i Uzbekistanie, a następnie dyrektorem Polskiego Domu Dziecka w Tadżykistanie, oraz ponownie pracownikiem naukowym Obwodowego Czernihowskiego Archiwum Państwowego. Po powrocie do Lwowa (1945), został zastępcą dyrektora Filii Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego (do 1950) i starszym wykładowcą w Instytucie Pedagogicznym (1948–1956; od 1953 jako docent). W 1956 zaczął pracować na uniwersytecie lwowskim. Do Polski powrócił jako repatriant w 1957. Osiadł w Opolu, gdzie pracował w Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP; docent od 1957; prof. nadzwyczajny od 1966; prof. zwyczajny od 1982 [na podstawie uchwały Rady Wydziału WSP w Opolu z 8 III 1979]; prorektor w 1961–1966; rektor w 1966–1968). W 1964–1965 był dyrektorem Śląskiego Instytutu Naukowo-Badawczego. W Marcu’ 68 skutecznie przeciwstawiał się prześladowaniu studentów, w efekcie czego podał się do dymisji ze stanowiska rektora i został usunięty z PZPR. Z Żydowskim Instytutem Historycznym związany był od 1957; od 1969 pozostawał członkiem jego Rady Naukowej; w 1973–1985 i 1987–1991 – pełnił funkcję dyrektora. W 1983 przeszedł na emeryturę i przeniósł się do Warszawy. H. jest autorem kilkunastu książek i ponad 200 artykułów naukowych. Jego zainteresowania koncentrowały się na historii gospodarczej i dziejach Żydów w Polsce. Opublikował m.in.: Rzemiosło miejskie województwa bełskiego w pierwszej połowie XVII w. (1966); Żydzi na Rusi Czerwonej w XVI i pierwszej połowie XVII w. (1975); Powinności wojenne Żydów w Rzeczypospolitej w XVI i XVII w. (1978); Regesty dokumentów i ekscerpty z Metryki Koronnej do historii Żydów w Polsce (t. 1–3, 1984–1988); Żydowskie bractwa rzemieślnicze na ziemiach polskich, litewskich, białoruskich i ukraińskich w latach 1613–1850 (1998); był współautorem i red. pracy Żydzi polscy – dzieje i kultura (1982), współpracownikiem Polskiego słownika judaistycznego.