Rosenfeld (Rozenfeld) Moryc (Morris)

Rosenfeld (Rozenfeld) Moryc (Morris)

właśc. Mosze Jakub Alter (1862 Boksze k. Sejn – 1923 Nowy Jork?) – poeta piszący w języku jidysz. Dzieciństwo i młodość spędził w Warszawie. W 1882 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, skąd powrócił w 1883. Rok później ostatecznie opuścił kraj. W Londynie nauczył się krawiectwa, którym miał potem zarabiać na życie w tzw. work-shopach, po osiedleniu się w Nowym Jorku (1886). Debiutował w tymże 1886, a w 1888 ukazał się jego pierwszy tom wierszy Di gloke (Dzwon), zawierający pieśni rewolucyjne i ludowe. Opublikował dwadzieścia zbiorów poetyckich, wśród których największy rozgłos przyniósł mu Dos lider-buch (Księga pieśni, 1897), zwłaszcza po dotarciu do czytelników spoza kręgu języka jidysz, najpierw w tłumaczeniu na język angielski pt. Songs from Ghetto (1898), a potem na język niemiecki Lieder des Ghetto (z ilustracjami M. Liliena, 1902); w j. pol. ukazał się jako Pieśń z Getta (1908). Będąc z przekonań socjalistą, R. stał się przede wszystkim bardem uciskanego proletariatu, choć w swej twórczości sięgał także do tematyki odrodzenia narodowego i lirycznej. Współpracował z kilkoma nowojorskimi czasopismami. Jego sytuacja materialna pogorszyła się, gdy zaczął tracić wzrok i musiał porzucić pracę zarobkową. Nie poprawiło jej zakończone sukcesem artystycznym tournée po Europie Środkowo-Wschodniej (m.in. po Galicji). Choć jego utwory tłumaczone na kilka języków były śpiewane na mityngach robotniczych, on sam koniec życia spędził w niedostatku i zapomnieniu, borykając się z kłopotami zdrowotnymi. Ukazało się kilka edycji jego dzieł zebranych: Szriftn (Pisma, t. 1-6, 1908-1910); Gezamłte szriftn (Pisma zebrane, t. 1-3, 1912) oraz Dos buch fun libe (Księga miłości, 1914). Losy poety stały się tematem sztuki H. Leiwika oraz powieści Leona Goldenthala Toil and Triumph (1960).