przedstawicielstwo dyplomatyczne Izraela w Polsce

przedstawicielstwo dyplomatyczne Izraela w Polsce

po raz pierwszy formalnie zostało utworzone w 1948, po proklamowaniu powstania Państwa Izrael; istniało do 1967, kiedy to stosunki dyplomatyczne z Izraelem zostały przez Polskę zerwane, a następnie na nowo utworzone w 1986 – najpierw na szczeblu Przedstawicielstwa Interesów Izraela w Polsce. Przed powstaniem Państwa Izrael rolę przedstawicielstwa żydowskiego społeczeństwa w Palestynie oraz jego instytucji spełniało – od 1929 – Biuro Palestyńskie w Warszawie. Odpowiadało ono przede wszystkim za koordynowanie emigracji Żydów z Polski do Palestyny. W 1947 Polska poparła decyzję ONZ w sprawie podziału mandatu brytyjskiego na państwo żydowskie i arabskie, i od samego początku nawiązała stosunki dyplomatyczne z nowo powstałym Państwem Izrael. Nawiązanie tych stosunków poprzedziły rozmowy władz polskich z przedstawicielami Agencji Żydowskiej. Już 15 V 1948 ministrowie spraw zagranicznych, Mosze Szertok i Zygmunt Modzelewski, wymienili depesze dyplomatyczne o uznaniu przez Polskę Państwa Izrael. Władze polskie nie chciały zaakceptować kandydatury M.A. Hartglasa i pierwszym posłem nadzwyczajnym, a zarazem ministrem pełnomocnym Izraela w Polsce był I. Barzilaj. W tym okresie stosunki z władzami polskimi były przyjazne. Od końca 1948 następowało ich ochłodzenie, a interwencje w sprawie ułatwień dla Żydów, pragnących emigrować z Polski, spotkały się z nieprzychylnym stanowiskiem władz polskich. Po zamknięciu Biura Emigracyjnego Agencji Żydowskiej wzrosła rola przedstawicielstwa, przy wspieraniu emigracji żydowskiej do Izraela. Od lutego 1951 P. Nir pełnił funkcję charge d'affaires ad interim Izraela, a następnie – od lipca tegoż roku – Leon (Arie) Kubowy funkcję posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego. Próby podtrzymywania przez pracowników ambasady kontaktu ze społecznością żydowską w Polsce oraz upominanie się o zgodę na wyjazd dla rozdzielonych członków rodzin, szczególnie dzieci żydowskich, były przez władze polskie coraz ostrzej krytykowane. W grudniu 1952 Kubowego oskarżono o prowadzenie propagandy emigracyjnej wobec obywateli polskich pochodzenia żydowskiego i zażądano, by – jako persona non grata – opuścił Polskę w ciągu 48 godzin. Stosunki dyplomatyczne zostały przez Polskę zerwane w 1967. Całkowity brak kontaktów dyplomatycznych trwał do 1984, kiedy to zaczęto nawiązywać pierwsze stosunki nieformalne. W ślad za nimi, w 1986 pojawiły się pierwsze kontakty oficjalne. Po rozmowach w Niemczech uzgodniono pomiędzy Polską a Izraelem utworzenie przedstawicielstw dyplomatycznych na najniższym szczeblu. We wrześniu 1986 Izrael otworzył Sekcję Interesów tego państwa w Polsce, podległą Ambasadzie Królestwa Holandii. W 1989 Sekcja ta zyskała niezależność. W tym samym roku doszło do wzajemnych oficjalnych wizyt ministrów do spraw wyznań. 27 II 1990, podczas wizyty w Polsce ministra spraw zagr., Mosze Arensa, została podpisana umowa o ponownym nawiązaniu pełnych stosunków dyplomatycznych. Pierwszym kierownikiem Sekcji Interesów Izraela w Polsce był Mordechaj Palzur, a następnie obowiązki ambasadora pełnili: Miron Gordon, Gerszon Zohar, Yigal Antebi, Szewach Weiss. Istnienie normalnych stosunków ułatwiło nawiązanie szerokich kontaktów handlowych i kulturalnych. Oba kraje podpisały m.in. umowę o współpracy kulturalnej, naukowej i oświatowej, o obustronnym utworzeniu ośrodków kultury i informacji, o współpracy naukowców i wymianie młodzieży, o współpracy gospodarczej, naukowej i technologicznej.