Klaczko Julian (Jehuda Lejb)

Klaczko Julian (Jehuda Lejb)

(1823 Wilno – 1906 Kraków) – pisarz, polityk, publicysta, historyk literatury i sztuki. Pochodził z zamożnej rodziny wileńskiej Żydów, związanych z haskalą (jego wychowawcą był m.in. S.J. Fünn). Debiutował jako poeta piszący w języku hebrajskim w 1838, a w języku polskim – w 1839. Podczas studiów w Królewcu (1842-1847) uległ polonizacji i związał się z polskim ruchem niepodległościowym. Chrzest przyjął w 1856, po śmierci ojca, który marzył, iż syn zostanie postępowym rabinem. Pod koniec życia był gorliwym katolikiem. Nie mogąc powrócić do zaboru rosyjskiego, przebywał na emigracji – początkowo w Niemczech, publikując w liberalnej prasie; a następnie – we Francji (1849-1870), gdzie związał się z polskimi konserwatystami oraz Hotelem Lambert. Uczestniczył z wielkim zaangażowaniem w ruchu niepodległościowym. Pisywał do czasopism krajowych i francuskich. Rozgłos przyniosła mu publicystyka w języku francuskim, a zwłaszcza współpraca z „Revue des Deux Mondes” (od 1862), za którym przyszło i uznanie w kraju. Jego wystąpienia przeciw panslawizmowi oraz Prusom, skazały go na związek z Austrią i Galicją. W 1870 K. był radcą dworu i pracował w austriackim MSZ oraz był posłem sejmu galicyjskiego (1870-1871), po czym wycofał się z czynnego uprawiania polityki. Od 1888 stale mieszkał w Krakowie. Był czynnym członkiem AU od chwili jej powstania i doctorem honoris causa UJ. Wśród licznych pism K., poświęconych dziejom kultury (zwłaszcza literatury i sztuki), szczególny rozgłos zdobyły Wieczory florenckie (wyd. pol. 1881; pierwotne – w prasie franc., 1873-1880), jedna z najpoczytniejszych książek w Polsce z tej dziedziny. Pod koniec życia i wkrótce po śmierci K., ukazało się kilka wydań zbiorowych jego utworów. K. był pierwszym wybitnym pisarzem polskiego pochodzenia żydowskiego. Dla wielu współczesnych był wzorcowym przykładem pełnej asymilacji.