Kleckin Borys

Kleckin Borys

(1875 Horodyszcze k. Nowogródka – 1937 Wilno) – zasłużony wydawca prasy i literatury jidysz, działacz socjalistyczny. Pochodził z rodziny rabinackiej. Odebrał wykształcenie religijne, uzupełnione przez korepetytorów prywatnych. Bardzo wcześnie – w poł. lat 80. XIX w. – związał się z ruchem robotniczym w Wilnie. Należał do grona założycieli tzw. komitetów żargonowych, tj. organizacji propagujących ideę uznania języka jidysz za pełnoprawny narodowy język Żydów (por. konferencja w Czerniowcach [1908]). Publikował i wydawał literaturę w języku jidysz; za jej pośrednictwem pragnął popularyzować oświatę wśród robotników (tzw. haskala robotnicza). W 1910 założył w Wilnie wydawnictwo Wilner Farłag fun B.A. Kleckin (jid., Wileńskie Wydawnictwo B.A. Kleckina), wydające równolegle oryginalną literaturę jidysz i tłumaczenia dzieł obcych, oraz literaturę naukową. Podczas I wojny światowej K. przebywał w Rosji. Prowadził tam rozległe interesy; wydawał książki dla dzieci, podręczniki i – nielegalnie – książki żydowskie (zarówno drukowanie, jak i publiczne używanie języka jidysz było wówczas zabronione). W 1917 w Bobrujsku został wybrany do komitetu Bundu. W 1919 powrócił do Wilna i wznowił działalność wydawniczą; w 1925 przeniósł centralę wydawnictwa do Warszawy. Wkrótce jego wydawnictwo publikowało najpoważniejsze dzieła literatury jidysz i ogólnoświatowej (tłumaczone na j. jid.), a także naukowe i popularnonaukowe. K. wydawał pisma: „Di Jidisze Wełt” (jid., Żydowski Świat, 1912); dla dzieci i młodzieży „Der Chawer” (jid., Przyjaciel) i „Grininke Bejmełech” (jid., Zieloniutkie Drzewka, 1914); finansował i firmował jednolitofrontowy dziennik „Frajnd” (1934–1935) oraz tygodnik literacki „Literarisze Bleter”. W Warszawie wydawnictwo K. stało się jedną z największych instytucji, specjalizujących się w publikowaniu książki jidysz, odgrywając zwłaszcza dużą rolę w promowaniu młodych pisarzy.