Toldot Jeszu

(hebr., Historia Jezusa) – tytuł niewybrednego utworu przedstawiającego dzieje Jezusa z Nazaretu i jego działalność. Prawdopodobnie dzieło to miało wiele wersji w kilku językach, które krążyły wśród Żydów w średniowieczu. Do naszych czasów zachował się jego tekst w języku hebrajskim, pochodzący z XIII w., oparty prawdopodobnie na wcześniejszym od niego „dziełku”, napisanym w języku aramejskim. Zawiera trywialne interpretacje wszystkich zdarzeń, składających się na historię życia i śmierci Jezusa. Według T.J. – podobnie, jak to twierdził już w II w. prawnik rzymski, Celsus – Jezus miał być nieślubnym dzieckiem Marii i rzym. żołnierza; miał też być czarnoksiężnikiem, co miało tłumaczyć jego „cudotwórczą” działalność. Na koniec miał zostać ukamienowany jako niegodziwiec, sprowadzający ludzi na manowce. Data śmierci Jezusa odpowiadała w tym wypadku dacie podanej w Ewangelii według Św. Jana. Powstanie tej wulgarnej opowieści, opartej na dążeniu do dyskredytacji wierzeń chrześcijan, jest wiązane z reakcją na nieprzebierające w środkach ataki na judaizm (por. antyjudaizm), zwłaszcza w wydawanych tekstach ludowych kaznodziejów i chrześcijańskiej literatury jarmarcznej.