Izaak Brodawka z Brześcia Litewskiego

Izaak Brodawka z Brześcia Litewskiego

(XVI w.) – dzierżawca mennicy wileńskiej, główny celnik w Wielkim Księstwie Litewskim, serwitor dworu królewskiego. W 1561, do spółki z Żydem brzeskim Jakubem Długaczem, wydzierżawił browary w Bielsku, Narwi i Kleszczelach. Wraz z nim, dopuściwszy jeszcze do spółki Dawida Szmerlowicza, w 1562 wziął w arendę cło wileńskie. W 1563 wszyscy trzej, jako celnicy „hospodarscy” (tj. wielkoksiążęcy), dzierżawili większość komór celnych w państwie litewskim (m.in. w Grodnie, Kobryniu, Łucku, Mińsku, Nowogródku, Prużanie i Wilnie). W 1564 zainscenizowano proces o mord rytualny przeciw Bernatowi Abramowiczowi, agentowi I.B. z B.L. Bernat, poddany torturom, przyznał się do winy, a sąd miejski natychmiast skazał go na śmierć. Pod szubienicą skazaniec zapewniał, iż zeznał nieprawdę, bo nie wytrzymał tortur. Wbrew protestom I.B. z B.L. oraz przedstawicieli starszyzny żydowskiej, wyrok wykonano. Oburzony jawnym bezprawiem mieszczan, król Zygmunt II August zaostrzył dekret z 1557, przewidujący ciężkie kary dla osób oskarżających Żydów o mord rytualny lub profanację hostii, i zarządził, by w przyszłości powoływać przed sąd oskarżonych o te zbrodnie tylko wtedy, gdy czterech spośród chrześcijan i trzech Żydów zgodnie zezna prawdziwość oskarżenia. W 1565 spółka, złożona z I.B. z B.L., Dawida Szmerlowicza i kupca warszawskiego, Melchiora Walbacha, objęła w dzierżawę skład solny w Brześciu Litewskim. W ostatnich latach panowania króla Zygmunta Augusta I.B. z B.L. był dzierżawcą wszystkich komór celnych w państwie litewskim. Odegrał także znaczącą rolę jako współdzierżawca mennicy wileńskiej; w 1565 objął ją w dzierżawę do spółki z dworzaninem i sekretarzem królewskim, Walentym Iberfeldem. I.B. z B.L. kontynuował ożywioną i wszechstronną działalność gospodarczą w okresie panowania Stefana Batorego, który uhonorował go tytułem serwitora swego dworu.