• Login
  • PL
  • /
  • EN

Rocznica odnalezienia II części Archiwum Ringelbluma

Pierwszego grudnia 1950 r. druga część Archiwum Ringelbluma ujrzała światło dzienne.

Rok 1950 w Polsce kojarzy się przede wszystkim z umacnianiem komunizmu. Na liście wydarzeń z tego roku Wikipedia przytacza jeszcze między innymi wprowadzenie planu sześcioletniego oraz aresztowanie generała Fieldorfa. Wśród zdarzeń na świecie Wikipedia wymienia śmierć aktora Ala Jolsona, urodzonego na Litwie Amerykanina żydowskiego pochodzenia. I choć znalazł się on tam jako postać ważna dla historii Żydów w Ameryce, to nie było tam miejsca na wydarzenie ważniejsze: 1 grudnia 1950 roku odkryto bańki, w których znajdowała się druga część Archiwum Ringelbluma.  

 

Dlaczego bańki na mleko? Skąd je wzięto? Tego nie wiemy. Co więcej, po wojnie nieznane było nawet miejsce schowania tej części. Podjęto kilka prób odnalezienia jej, lecz bezskutecznie. Pomógł dopiero przypadek – na bańki natrafili robotnicy pracujący przy budowie Osiedla Muranów. Kierownik budowy wykazał się przytomnością umysłu: postawił kogoś na warcie przy znalezisku, a sam pojechał do Żydowskiego Instytutu Historycznego.

 

Kto ukrywał archiwum? W 1942 roku, podczas Wielkiej Akcji Likwidacyjnej, członkowie grupy Oneg Szabat ukryli zgromadzoną dokumentację Getta Warszawy w piwnicy szkoły przy ul. Nowolipki 68. Jedna część została schowana w metalowych skrzynkach, a druga ukryta w dwóch bańkach na mleko. I te bańki okazały się dużo lepszym pojemnikiem – były szczelnie zamknięte, dzięki czemu dokumenty nie zostały zniszczone przez wodę.

 

Oczywiście, priorytetem była konserwacja odkrytych dokumentów. Dopiero w 2003 pracownicy Instytutu zajęli się zabezpieczaniem baniek. Lecz ponieważ następowała ich dalsza degradacja, w 2017 roku zabiegi konserwatorskie musiano powtórzyć. Tym razem, poza pracownikami Instytutu, w pracach konserwatorskich uczestniczyli też pracownicy Państwowego Muzeum Archeologicznego. Więcej o tym można przeczytać w lekcji „Prace konserwatorskie przy bańce, w której ukryto dokumenty grupy Oneg Szabat”.

 

Dokumenty ze zbiorów Oneg Szabat można oglądać na wystawie stałej:  „Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu”.

Zapraszamy na stronę Oneg Szabat
Lost password

[[error]]
This field is required.
The username can be up to 30 characters.
The username must be at least 2 characters long.
[[error]]
This field is required.
[[error]]
This field is required.
Email addresses do not match.
This field is required.
The password must contain at least 6 characters, including lowercase, capital, and number.
This field is required.
Passwords do not match.
Birth year must contain 4 characters.
Invalid birth year
[[error]]

Fields marked with * are required. Clicking the button “Create account” you accept our Regulations and you confirm you have read our Data policy including Cookie policy.

Thank you for creating an account on the Delet portal. To fully benefit from the portal, you need to activate your account. An email has been sent to the email address provided. If you did not receive the activation link, see what you can do in FAQ .

Your account on the Delet portal is not yet active. Click the activation link in the received email (if you did not receive an email within an hour, check the spam folder) or resend the activation email. If you have any problems, please contact administrator.

Too many times you have entered an incorrect email or password.
Another attempt can be made in 5 minutes.

Your account was activated!

This field is required.

On your registration form email address, you will be sent a link to change your password.

This field is required.
The password must contain at least 6 characters, including lowercase, capital, and number.
This field is required.
Passwords do not match.

Password has been changed.

Failed to change the password.

[[error]]

Create collection

This field is required.
The description can be up to 200 characters.
The description must contain at least 2 characters.
POL ENG

Fields marked with * are required.
[[infoContent]]