Gotlib Henryk

Gotlib Henryk

(1890 Kraków – 1966 South Godstone, Anglia) – malarz, grafik, rzeźbiarz, scenograf, publicysta i krytyk artystyczny. Uczył się w krakowskiej ASP (1908-1910), Kunstgewerbeschule w Wiedniu (1910-1913), w akademii w Monachium (1913); równocześnie studiował prawo na UJ i na uniwersytecie wiedeńskim. Był członkiem awangardowych grup artystycznych: „Formiści”, „Awangarda”, „Grupa Dziesięciu”, „Nowa Generacja”, „Muza”, „Zwornik”, „Cercle des Artistes Polonais”, „London Group”. Lata I wojny światowej spędził w Warszawie, gdzie służył w wydziale prasowym armii austriackiej. Debiutował w 1916 na Wystawie na rzecz Towarzystwa Ochron dla Dzieci Wyznania Mojżeszowego. W 1917 wstąpił do organizacji PPS. Po wojnie przeniósł się do Krakowa, a w latach 20. mieszkał we Francji. Pod koniec lat 20. i w latach 30. podróżował do Włoch i Hiszpanii. W Krakowie mieszkał w 1930-1938. Uczył w Wolnej Szkole Malarstwa i Rysunku im. Ludwiki Mehofferowej, współpracował z teatrem Cricot, wystawiał z grupą artystyczną „Zwornik”, był redaktorem naczelnym „Głosu Plastyków” (1932-1933). W 1937 w kościele ewangelickim przyjął chrzest, a w roku następnym przeniósł się do Warszawy. Wystawiał w Warszawie (1918/1919, 1921, 1922), Krakowie (1921), Lwowie (1921). Publikował w piśmie artystycznym „Ringen” (jid., Kręgi), krakowskiej „Zwrotnicy”. Wojna zastała go w Londynie. Po powrocie do Polski, w 1949-1950, prowadził zajęcia na ASP w Krakowie. W początkowej fazie twórczości G. był formistą, zajmował się też rzeźbą. W latach 30. stał się jednym z czołowych kolorystów polskich. Główną ideą jego twórczości było zagadnienie postrzegania przedmiotu, kształtowania przestrzeni obrazu za pomocą zestawiania kontrastowych plam, tworzenie wewnętrznej, malarskiej wizji świata. Jego płótna cechuje lekki, szkicowy rysunek, świetliste, rozbielone barwy, kładzione drobnymi kreskami. Po II wojnie światowej nadal pozostał w kręgu kolorystów, ale jego obrazy stały się syntetyczne, monumentalne, z dominacją ciemnych, grubo kładzionych barw i ze zbrużdżoną fakturą. Malował pejzaże (także przemysłowe), portrety, martwe natury, akty; sięgał do tematyki żydowskiej ( Esterka, Ahaswer, Rachela przy studni, Żydowski robotnik, Bezrobotni żydowscy tragarze, Stolarnia żydowska), społecznej; niekiedy podejmował tematy związane z wojną ( Polski tryptyk wojenny). Zajmował się także litografią (teka wyd. w 1923 Miłość na ulicy [L'Amour dans la rue]). Artysta wystawiał swoje prace w Warszawie (TZSP, IPS), Krakowie (TPSP), Poznaniu, Londynie.