Hirszfeld Ludwik

Hirszfeld Ludwik

(1884 Warszawa – 1954 Wrocław) – bakteriolog, serolog, twórca polskiej szkoły immunologii, pedagog. Studiował medycynę w Würzburgu i w Berlinie, uzyskując stopień doktora medycyny z najwyższym odznaczeniem (1907). Pracował w Heidelbergu; wspólnie z E. Dungernem opracował podstawy nauki o grupach krwi. W 1911 podjął pracę na uniwersytecie w Zurychu, gdzie habilitował się (1914; powtórnie na UW w 1926). Podczas I wojny światowej wyjechał do Serbii; zmagał się tam z epidemią duru plamistego. Za zasługi, król serbski nadał mu honorowe obywatelstwo. W 1920 H. powrócił do Polski; kierował warszawskim Zakładem Badania Surowic; współorganizował Państwowy Zakład Higieny, z którym był związany aż do 1939. Był współwydawcą „Medycyny Doświadczalnej i Społecznej”, współzałożycielem „Warszawskiego Czasopisma Lekarskiego”; Polskiego Towarzystwa Biologicznego; Polskiego Towarzystwa Mikrobiologicznego. W 1931 został profesorem tytularnym UW. Pracował naukowo, razem ze swą żoną, Hanną H.; ich wspólnym dziełem jest odkrycie, które dało początek seroantropologii (H. otrzymał za nie w latach 50. doktoraty honoris causa w Pradze i Zurychu). W 1941 H. trafił do getta warszawskiego; mieszkał wraz z rodziną na plebanii domu parafialnego na Grzybowie; nadal pracował naukowo i społecznie; wykładał na Kursie Przysposobienia Sanitarnego do Walki z Epidemiami, współorganizował tzw. Kurs Kliniczny dla studentów IV i V roku medycyny, Towarzystwo Lekarskie, pracownię; napisał pracę nt. tyfusu plamistego w getcie. W 1943, pod zmienionym nazwiskiem, ukrył się po tzw. aryjskiej stronie, pisząc autobiografię Historia jednego życia (wyd. pośm. 1989). W 1944 wyjechał do Lublina; pomagał w utworzeniu UMCS (prowadził tam katedrę mikrobiologii). W 1945 przeniósł się do Wrocławia i na tamtejszym uniwersytecie zajął się stworzeniem (a potem kierowaniem) Wydziału Lekarskiego. W 1954 uruchomił pierwszą medyczną placówkę PAN – Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej; został jej dyrektorem. Uczony napisał 394 prace, książki naukowe i podręczniki (m.in. Dochodzenie ojcostwa w świetle nauki o grupach krwi, 1948; Immunologia ogólna, 1948); współpracował z wieloma czasopismami naukowymi. Był członkiem Prezydium Rady Naukowej przy ministrze zdrowia, członkiem rzeczywistym Prezydium PAN; członkiem Kolegium Wydziału II PAN i Prezydium Komitetu Nauk Medycznych PAN, oraz licznych organizacji lekarskich w kraju i za granicą. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i wieloma odznaczeniami zagranicznymi. W 1951 otrzymał nagrodę państwową I stopnia.