„Der Weker. Informacje Biuletin”
Charakterystyka pisma
18 stycznia 1942 r. konspiracyjne czasopismo Bundu „Biuletin” zaczęło ukazywać się pod zmienionym tytułem „Der Weker. Informacje Biuletin”. W ten sposób chciano podkreślić zmianę częstotliwości wydawania pisma, które z założenia miało być tygodnikiem, a także, według Bernarda Goldsteina, uczyniono to ze względów bezpieczeństwa, ponieważ „Biuletin” był już znany przez gestapo jako pismo Bundu (Goldstein 2005, 75). Zmianę tę podkreślała informacja otwierająca nr 1 (25):
„Od redakcji: W okresie dwóch lat „Biuletyn” ukazywał się raz w miesiącu. Aby dać naszym czytelnikom możliwość częstszego otrzymywania informacji, postanowiliśmy wydawać cotygodniowy dodatek pod tytułem „Pobudka. Biuletyn Informacyjny” („Der Weker. Informacje Biuletin”, nr 1 [25] k. 1, cyt. za: ARG, t. 16, 254). Zachowano ciągłość numeracji, co podkreślono nie tylko kontynuacją nadawania kolejnych numerów, ale też w pasku tytułowym obok daty podawano informację, że jest to trzeci rok wydawniczy. Do 30 kwietnia 1942 roku ukazało się 13 numerów: 1 (25) z 18.01, 2 (26) z 25.01, 3 (27) z 1.02, 4 (28) z 8.02, 5 (29) z 15.02, 6 (30) z 23.02, 7 (31) z 1.03, 8 (32) z 8.03, 9 (33) z 15.03, 10 (34), nr 11 (35) z 6.04, nr 12 (36) z 12.04, nr 13 (37) z 30.04. Nie posiadamy numeru 10 (34), który wydano między 15 marca a 6 kwietnia 1942 roku. „Der Weker. Informacje Biuletin” w postaci maszynopisu, było drukowane na powielaczu. W porównaniu z „Biuletinem” zawierał mniejszą liczbę stron (od 4 do 6).
Druk był jednokolorowe poza numerem 13 (37) z 30 kwietnia 1942 roku, w którym pod winietą na czerwono wydrukowano hasło „Zol lebn der 1-ter maj!” (Niech żyje 1 Maja!). Na łamach pisma, tak jak w „Biuletinie”, drukowano informacje na temat sytuacji na frontach wojny, a także o polityce niemieckiej na terenie Polski. Pismo odzwierciedlało krytyczny stosunek Bundu do Judenratu (Rady Żydowskiej), w którym widziano kontynuatorkę Gminy Żydowskiej. Wiosną 1942 roku rozpoczęto również podawać informacje na temat wysiedleń Żydów i ich eksterminacji, a także na temat tragicznej sytuacji Żydów w getcie warszawskim. Finanse na druk kolejnych numerów pochodziły m.in. z funduszu prasowego pozyskiwanego wśród czytelników. Apel z prośbą o zbiórkę pieniędzy zamieszczano na końcu numerów, nawołując: „Wspierajcie nielegalną prasę. Opodatkowujcie się i zbierajcie na fundusz prasowy” („Der Weker, Informacje Biuletin” nr 9 (35) k. 4, cyt za: ARG, t. 16, 313). Instruowano: „Wspierajcie nielegalną prasę. Przesyłajcie swój wkład pieniężny [tą sa]mą drogą, którą otrzymujecie gazetę. Każda suma zostanie upubliczniona” („Der Weker, Informacje Biuletin” nr 5 (29), k. 4, cyt. za: ARG, t. 16, 284). Zgodnie z obietnicą, publikowano informacje na temat zebranych środków – pieniędzy, farby drukarskiej i inicjały bądź pseudonimy osób, od których je otrzymano („Der Weker, Informacje Biuletin”, nr 6 (30),k. 4; nr 8 (32), k. 4, s. 305).
W związku z zachowaniem bezpieczeństwa nie tylko nie znano autorów artykułów, lecz także starano się chronić pismo przed niepowołanymi osobami, dlatego przekazywano je metodą łańcuszkową kolejnym czytelnikom. Na łamach pisma podkreślano: „Strzeż prasę przed okiem wroga. Przekaż ją tylko w pewne ręce. Pamiętaj, że otrzymujesz tę gazetę od nieznajomego” („Der Weker, Informacje Biuletin” nr 6 (30), k. 1, cyt. za: ARG, t. 16, 285).
Ostatni numer ukazał się po wydarzeniach krwawej nocy z 17 na 18 kwietnia 1942 r., podczas której z rąk okupanta poniosły śmierć również osoby związane z wydawaniem prasy bundowskiej. Wtedy też ze względów bezpieczeństwa zadecydowano o zaprzestaniu wydawania „Der Weker. Informacje Biuletin”.
